________________
ચૈત્યવન્દન મહાભાષ્ય
-
આ ચોથી સંપદા છે. પાંચમી સંપદામાં ત્રણ આલાવા છે. તે આલાવા दुपयनit 'सुहुमेहिं प्रत्याEि L१. (४३८)
अंगाईसंचाला, लक्खालक्ख त्ति हुंति तो सुहमा । वीरियसजोगयाए, बाहिं अंतो य ते हंति ॥४३९॥ अङ्गादिसंचारा लक्ष्यालक्ष्या इति भवन्ति ततः सूक्ष्माः । वीर्यसयोगतया बहिरन्तश्च ते भवन्ति ।। ४३९।।
અંગ આદિના સંચારો લક્ષ્યાલક્ષ્ય છે = કંઈક જાણી શકાય છે અને કંઈક જાણી શકાતા નથી, અર્થાત્ અત્યંત સ્પષ્ટ જાણી શકાતા નથી. માટે તે સંચારો સૂક્ષ્મ છે. તે સંચારો વીર્યના યોગથી શરીરની બહાર અને અંદર થાય छ. (४३८)
भणियं चवीरियसजोगयाए, संचारा सुहुमबायरा देहे। बाहिं रोमंचाई, अंतो खेलाऽनिलाईया ॥४४०॥ भणितं चवीर्यसयोगतया संचाराः सूक्ष्म-बादरा देहे। . बही-रोमाञ्चादिः, अन्तः श्लेष्मा-ऽनिलादिकाः ।।४४०।।
व्याख्या- साम्प्रतं 'सूक्ष्मैरङ्गसञ्चारै' रित्यादिसूत्रावयवव्याचिख्यासयाऽऽहवीर्यसयोगतया कारणेन संचाराः सूक्ष्मबादरा देहे अवश्यंभाविनो, वीर्यं वीर्यान्तरायक्षयोपशमक्षयजं खल्वात्मपरिणामो भण्यते, योगास्तु मनोवाक्कायास्तत्र वीर्यसयोगतयैवातिचाराः सूक्ष्मबादरा भवन्ति न केवलात् वीर्यादिति देह एव च भवति (?भवन्ति)नादेहस्य, तत्र बही रोमञ्चादय आदिशब्दादुत्कम्पग्रहः ‘अन्तो खेलानिलादीया' अन्तः- मध्ये श्लेष्मानिलादयो विचरन्तीत्यर्थः, इति गाथार्थः । (आवश्यकसूत्र नियुक्तिगाथा- १५१३)
अयुं छ
૧૯૩
