Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 235

પામવાથી દુર્ગતિના બંધ અટકી જાય છે, અને સદ્ગતિના બંધની આત્માને ગેરેન્ટી મળે છે.
પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનો બંધ થયા પછી તે આત્મા પ્રાયઃ નિકાચિત પાપ બાંધે નહિ, અને જો બાંધે તો હળવું બાંધે. સમકિતી ગમે તેવી હિંસાની પ્રવૃત્તિ કરતો હોય તો પણ પાપ હળવું બાંધે અને નાની પણ અહિંસાની પ્રવૃત્તિથી પુણ્ય ઘણું બાંધે અને અનુબંધ તો હંમેશાં પુણ્યનો જ બાંધે છે. નિશ્ચયનયનું સમકિત જડ અને ચેતન વચ્ચેની ભેદપરિણતિ માંગે છે, જયારે વ્યવહારનયનું સમકિત જડ અને ચેતન વચ્ચેનું ભેદજ્ઞાન માંગે છે. ભેદજ્ઞાન એટલે હું એટલે ચેતન અને મારું એટલે મારા, આત્માના ગુણો જ. સંસારનું બધું જ તેને પારકું લાગે. ફક્ત પારકું લાગવાની વાત છે, આચરવાની વાત નથી, પણ પારકું માનો તેથી તેના તરફનો અભિગમ બદલાઈ. જશે. પાડોશીના દીકરાનું કાંઈ કરવાનું આવે ને સામે તમારા દીકરા માટે કાંઈ. કરવાનું આવે તો આ બંને વિશેની પ્રવૃત્તિ કરવામાં મનોભાવોનો ફરક પડે જ, .
દા.ત. કોઈ વ્યક્તિએ ઓળખાણને લીધે કહ્યું હોય કે ૧૦૦% નફાવાળો મારો આટલો ધંધો તમે પતાવી આપજો, તે વખતે ૧૦૦% નફો તો પેલાને મળવાનો છે : તેથી તમારા ભાવ કેવા હોય? અને તેના બદલે તમારા ધંધામાં ૨૫% જ નફો મળતો હોય છતાં રસ કેટલો હોય? આ બંને ધંધાની પ્રવૃત્તિ કરતાં રસમાં પણ ઘણો ફરક પડી જાય છે. આ બધાનું કારણ એ છે કે પરાયામાં પરાયાપણાની બુદ્ધિ છેને સ્વમાં પોતાપણાની બુદ્ધિ છે. તેમ ભેદજ્ઞાન પામેલા વ્યવહારસમકિતીને જડમાત્રમાં પરત્વની બુદ્ધિ છે અને શુદ્ધ ચૈતન્યમય ભાવોમાં સ્વત્વબુદ્ધિ છે, જ્યારે નિશ્ચયનય અભિમત સમકિતમાં પરપદાર્થમાત્રમાં પરત્વનું આચરણ છે, અને સ્વભાવમાં જ સ્વત્વનું આચરણ છે.
“હું એટલે આત્મા, મારા આત્માના ગુણો જ મારી સંપત્તિ.” જ્યારે તમને રિદ્ધિસિદ્ધિ ને સંપત્તિ મળે છે ત્યારે તમને થાય કે હું જીવનમાં આગળ વધ્યો, પણ તમારા આંતરિક ગુણોના વિકાસને તમે તમારો વિકાસ માનો છો ? અને ભૌતિક વિકાસને પારકો વિકાસ માનો છો ?
સભા:- અમને તો હજી આત્માની ઓળખાણ પણ નથી થઈ.
સાહેબજી :- નિશ્ચયનય “હું આત્મા છું, પણ જડ નથી; ચેતન એવા મારા આત્માને જડએવા શરીર સાથે કોઈ નિસ્બત નથી, શરીર પારકું છે.” આવી માન્યતા
૨૨૬
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”