________________
જ
તા. ૧૭-૮-૯૪, બુધવાર
અનંત ઉપકારી, અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય અને સકામનિર્જરાના પરમ સાધન એવા આ ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. મુક્તિની આરાધનાના બે ઉપાય:
જે પણ આત્માને મોક્ષે જવું હોય અને આત્મકલ્યાણ કરવું હોય, તેને માટે આરાધનાના ઉપાય બે જ છે. તેણે (૧) પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય અને (૨) સકામનિર્જરા સાધવાનું ચાલુ કરવું જોઈએ. સકળ કર્મનો ક્ષય એ જ મોક્ષ છે. જયાં સુધી આત્મા કર્મના ફંદામાંથી છૂટી ન શકે ત્યાં સુધી મોક્ષ શક્ય નથી. કર્મનો પૂરો ક્ષય કરવો તે જ મોક્ષનો સાચો ઉપાય છે. બધાં કર્મોનો ક્ષય થાય ત્યારે જ મુક્તિ મળે. પણ એ કઈ રીતે પ્રાપ્ત થાય? તેના માટે સકામનિર્જરા એ જ મુખ્ય માર્ગ છે.
નિર્જરાના પણ બે પ્રકાર છે, સકામનિર્જરા અને અકામનિર્જરા. સાચો ધર્મ નહિ પામેલા જીવો અકામનિર્જરા કરે છે, જયારે આત્મકલ્યાણમાં જે ઉપયોગી છે તે સકામનિર્જરા છે. છતાં પણ એકલી સકામનિર્જરા ન બતાવતાં પુણ્યાનુબંધી પુણ્યને પણ મોક્ષના સાધન તરીકે બતાવ્યું છે. આ બતાવવાનું કારણ એ છે કે મોક્ષે જતાં પહેલાં આરાધનાની સામગ્રીની જરૂરિયાત છે. બધા જીવો કાંઈ મરુદેવામાતાની જેમ અંતર્મુહૂર્તમાં મોક્ષે જતા નથી. મરુદેવામાતા તો ધ્યાનમાં ચડ્યાં ને ત્યાં તેમનાં કર્મો ખપવા માંડ્યાં, ને ત્યાં જ ક્ષપકશ્રેણી, શુક્લધ્યાન ને કેવલજ્ઞાન બધું જ પામી ગયાં. પણ આ તો અચ્છેરા જેવું છે. બધા આ રીતે નિસર્ગથી મોક્ષમાં જતા નથી. અનંત જીવોમાં એકાદ જાય.
મોક્ષે જવા માટેનો મુખ્ય ક્રમ કયો? પહેલાં ધર્મસામગ્રી પામો, પછી શ્રદ્ધાથી ધર્મનું આચરણ કરતાં કરતાં ગુણોનો વિકાસ કરો, આગલા ભવમાં તેનાથી વધારે
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૦૯
