Page Text
________________
કર્મ હળવાં થવાથી ધર્મ કરી જીવ બંધ સુધારે પરંતુ અનુબંધ સુધારે નહિ, તેથી ભવચક્રનો અંત આવતો નથી :
સભા:- કર્મ હળવાં થાય ત્યારે જ ધર્મ કરવાનું મન થાય?
સાહેબજી :- હા, અતિશય તીવ્ર ભારેકર્મી જીવ હોય તો તેને ધર્મ કરવાનું મન થતું નથી. પરંતુ આપણને અનંતીવાર હળુકર્મિતા પણ મળી છે, પણ કલ્યાણની દષ્ટિએ આપણે એને સાર્થક બનાવી નથી. દા.ત. દરિયાના પાણીમાં રોજ ભરતી ને ઓટ આવે છે. પૂનમે વધારે આવે અને અમુક દિવસે ઓછી આવે. ભરતી આવે ત્યારે પાણી ઊછળવા લાગે ને ઓટ આવે ત્યારે પાણી ઓસરવા લાગે. બસ, એની જેમ જ આપણા આત્મા પર અનંતીવાર કર્મની ભરતી-ઓટ આવ્યાં છે. જ્યારે ઓટ આવે ત્યારે કર્મનો ભાર હળવો થાય, ને જીવ શુભ પરિણામ કરુણા, મૈત્રી, દયા, દાન, શીલ, શ્રદ્ધા જેવા ગુણો પામે ને સંયમ કેળવે; શુભભાવ કરે, શુભક્રિયા કરે. અરે ! પશુયોનિમાં પણ કર્મ હળવાં થાય ત્યારે જીવ શાંત-સહિષ્ણુ-સજ્જન બની જાય. તેથી જ એક કૂતરો શાંત અને એક કૂતરો સ્વાર્થી જોવા મળે છે. બંનેના સ્વભાવમાં ભારે તફાવત છે. આ તફાવત સાહજિક છે, . સમજ કે પુરુષાર્થજન્ય નથી, કેમ કે તેમને કોઈ ભણાવવા નથી ગયું. મનુષ્યભવ શુભભાવ કરો તો મળે, વળી મનુષ્યભવ પામ્યા પછી પુરુષાર્થ દ્વારા બીજા શુભભાવથી વધારે પુણ્ય બંધાય, અને પછી તેનાથી દેવ-રાજા-સત્તાધીશ વગેરે બને. આ જીવે અનંતીવાર આવી પ્રબળ પુણ્યથી મળતી પદવીઓ મેળવી છે. આનું કારણ આત્મા પર કર્મની ઓટ આવેલી ત્યારે શુભભાવ કેળવેલા, થોકબંધ પુણ્ય બાંધેલું, પદવીઓ મેળવેલી પણ કલ્યાણ થયું નહિ; કારણ કે તે વખતે આત્માએ બંધ સુધાર્યો પણ અનુબંધ સુધાર્યો નહિ.
કોઇપણ આત્મા શુભ અનુબંધ વગર મોક્ષમાર્ગ પર પ્રગતિ કરી શકતો નથી, પછી ભલે તે ગમે તેટલો ગુણિયલ હોય કે પુણ્યશાળી હોય, છતાં તેનાથી કલ્યાણનો માર્ગ તો દૂર જ છે. આમ, બંધ કરતાં અનુબંધની મહત્તા અનંતગણી છે. અશુભ બંધ કરતી વખતે પણ જો અનુબંધ શુભ હશે તો વાંધો નથી. પરંતુ પુણ્યબંધ કરતી વખતે પણ જો અનુબંધ અશુભ હશે તો તમે ખોટના માર્ગો છો, અધોગતિના માર્ગે છે.
૨૦૦
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
| SR No. | 005875 |
| Book Title | Lokottar Dandharm Anukampa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 290 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |