________________
સદ્ગણો-સદાચાર-સ–વૃત્તિ શુભભાવ તેમને પરંપરાએ નુકસાનકારક થયા. આથી વિચારવાનું કે બધા સદ્ગણો કે પુણ્ય આત્મા માટે લાભકારી નથી. તેથી સગુણો પણ આત્માનું એકાંતે કલ્યાણ જ કરે તેવું નથી. ઘણા સદ્ગુણો આત્માનું અહિતી કરનારા હોય છે.
કોઈપણ પ્રવૃત્તિમાં ભાવની અને અનુબંધની શુભાશુભતાનો પહેલાં વિચાર કરો :
જ્યાં સુધી આત્મામાં અવિવેક છે, ગાઢ મિથ્યાત્વ છે, ત્યાં સુધી સદ્ગુણો સાચા અર્થમાં સદ્ગુણો નથી બનતા. (૧) નિરનુબંધ પુણ્ય, (૨) પાપાનુબંધી પુણ્ય અને (૩) પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય ત્રણે જુદાં છે. તેથી મોક્ષમાર્ગની સાધનામાં સહાય કરે તેવું પુણ્ય કઈ રીતે બંધાય તે ચોક્કસ સમજવું પડશે.
કોઈ પણ શુભ પ્રવૃત્તિ કરતાં પહેલાં વિચારો કે આ પ્રવૃત્તિમાં શુભ ભાવ કેટલો છે અને અશુભ ભાવ કેટલો છે? તેનાથી મને પુણ્ય બંધાશે કે પાપ બંધાશે ? શુભભાવથી પુણ્ય ને અશુભભાવથી પાપ બંધાશે. સાથે વિચારવાનું કે આ પુણ્ય અને પાપ અંતે કેવું પરિણામ લાવશે? તેમાં અનુબંધ કેવો પડે છે? પાપનો કે પુણ્યનો? ફક્ત જો પાપનો જ અનુબંધ પડતો હોય તો પુણ્ય બાંધવા છતાં ગભરાવાનું છે, રાજી થવાનું નથી.
ધર્મ જાગ્રતિ સાથે કરવાનો છે. ફક્ત શુભભાવ કરીને ધર્મ કરી લીધો તેથી બેડો પાર, એવું નથી. શ્રાવક જીવનમાં પણ નાનામાં નાનું કામ એવી રીતે કરો કે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બંધાય.
પુણ્યથી જે શક્તિ મળે તેનો સદુપયોગ કરવામાત્રથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બંધાય તેવું નથી. તેનો ખુલાસો આગળ આવશે.
૧૮૨
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
