Page Text
________________
પામી શકે, પણ ફક્ત તમારા દિલની કરુણારૂપ પાત્રતા સચવાય છે. પરંતુ સર્વ જીવો પ્રત્યે સદા કરુણાવંત સાધુભગવંત ઉત્સર્ગથી સાવધ અનુકંપાદાન નથી કરી શકતા, પણ અપવાદથી તેમને માટે સાવદ્ય અનુકંપાદાને કહ્યું છે; કારણ કે તે કરવાથી સામે લાયક જીવ હોય તો તત્કાલ મોક્ષમાર્ગે ચડી જાય છે. ભગવાને પણ જ્યારે બ્રાહ્મણને અડધું વસ્ત્ર આપ્યું ત્યારે હકીકતમાં તે જીવ દુઃખી છે, પણ દરિદ્રતા પ્રત્યેની કમકમાટીથી તેને પ્રભુએ વસ્ત્રદાન આપ્યું છે તેવું નથી, પરંતુ તેની લાયકાત જોઈને, તેના ભાવને અનુરૂપ ઇચ્છા પૂરી કરાય તો તેને ત્યાગી પ્રત્યે અને ત્યાગ પ્રત્યે તાત્વિક બહુમાન થાય, જેથી મોક્ષમાર્ગે ચડી શકે; આ જ આશયથી પ્રભુએ અડધા વસ્ત્રનું દાન આપ્યું છે.
તેવી જ રીતે પૂ. આર્યસુહસ્તિસૂરિજીએ પણ યાચકને ખાવાના ફાંફાં હોવાથી તે ભૂખ્યો મરી જશે તે વિચારીને ભિક્ષા નથી આપી. તે નગરમાં ભૂખ-તરસથી ટળવળતો તે એક જ ભિખારી નહોતો. ફક્ત ભૂખ-તરસને જોઈ અનુકંપા કરવાની હોય તો અમુકને આપવું ને અમુકને ન આપવું તેવો ભેદભાવ ન હોય, પણ લાયકાત જોઈ. જીવ સાચો ધર્મ પામી મોક્ષમાર્ગ પર ચડી જાય તે માટે, જો સાધુ આવું અનુકંપાદાન કરે તો શાસ્ત્રમાન્ય છે.
શિષ્યની શંકાનું નિરાકરણ :
અહીં શિષ્ય પૂછે છે કે આમાં તો સાધ્વાચારની મર્યાદાનો સ્પષ્ટ લોપ થાય છે. કારણ કે સાધુ પાસે જે વસ્તુ છે તે સર્વ ધર્મોપકરણ છે, જેમ કે પાતરા, વસ્ત્ર આદિ. તે ગૃહસ્થને આપવાથી પાપમાં વપરાતા દ્વારા અધિકારણ બને છે. તમારા ઘરમાં પણ સાધુના ઉપકરણો દર્શન માટે રાખવાનાં હોય છે. દર્શન પણ તેનાં જ કરવાનાં કહ્યાં છે કે જે રત્નત્રયીની આરાધનાનાં સાધન છે અર્થાત્ ધર્મોપકરણ છે. અમારા મહાવ્રતમાં પરિગ્રહત્યાગ વ્રત છે, જ્યારે તમારા અણુવ્રતમાં પરિગ્રહ પરિમાણવ્રત છે, જેમાં પરિગ્રહનો સંપૂર્ણ ત્યાગ નથી; જયારે અમારે સાધુઓ માટે નિયમ એ છે કે પરિગ્રહ રાખવો નહિ, રખાવવો નહિ અને રાખનારને અનુમોદન આપવું નહિ. આમ, ત્રિવિધ ત્રિવિધ જીવનભર સંપૂર્ણ પરિગ્રહનો ત્યાગ કરવાનો છે, છતાં પણ પ્રભુએ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રના વિકાસમાં જે જરૂરી હોય તે જડ વસ્તુ પણ રાખવાની છૂટ આપી છે, શરત એટલી કે તે વસ્તુ કેવળ આરાધનાનું સાધન બને; અને જો તે આરાધનાનું સાધન ન બનતું હોય તો સાધુ પરિગ્રહધારી કહેવાય. અમારાં બધાં
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૧૦૪
| SR No. | 005875 |
| Book Title | Lokottar Dandharm Anukampa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 290 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |