________________
નથી, ફક્ત વેશ પામ્યો છું, છતાં આ બધા મારી કેવી ભક્તિ કરે છે ! તો સત્ય ધર્મનો પ્રભાવ કેવો હશે!” તેનામાં રહેલી લાયકાતને લીધે તેને આ ધર્મના પ્રભાવનો વિચાર આવે છે કે “મેં તો ફક્ત ખાવા માટે જ દીક્ષા લીધી છે, તો પણ આટલું પ્રત્યક્ષ ફળ હોય તો જો હું ખરેખર ભાવથી દીક્ષા લઉં, તો તેનું તો ફળ કેવું હશે !” આવા ઉત્તમ ભાવો-પરિણામોથી ચારિત્ર પ્રત્યેના સદ્ભાવથી તે બોધિબીજ પામી
ગયો.
સભા - એક નવકાર પણ ન આવડતો હોય છતાં દીક્ષા અપાય?
સાહેબજી:- આવા જ્ઞાની જ આપી શકે. મારે કે તમારે દીક્ષા આપવી હોય તો વિચારવું પડે. આ શ્રુતકેવલીની વાત છે. સામાન્ય અપવાદનો અધિકાર પણ ગીતાર્થને છે.
તેનું શુભ પરિણામો પૂર્વક મૃત્યુ થતાં આ ભિખારીનો જન્મ સમ્રાટ અશોકના પૌત્ર અને કુણાલના પુત્ર સંપ્રતિ તરીકે થયો છે. તે ઘણું જ પુણ્ય લઈને આવ્યો છે. છ મહિનાનો થતાં રાજ્યાભિષેક થયો. તે મૌર્યવંશમાં સૌથી વધારે પ્રભાવશાળી રાજા થયો હતો. આગળ ફરી આર્યસુહસ્તિસૂરીશ્વરજી મહારાજાનો સંપર્ક થયો અને સમકિત પામી ગયો, અને કલિકાલમાં જૈનશાસનનો અજોડ પ્રભાવક રાજા થયો. આ બધું અપવાદિક અનુકંપાનું મહાન ફળ છે. અપવાદિક અનુકંપામાં ઉપદેશમાળાગ્રંથનું એક દૃષ્ટાંત : : આનાથી પણ એક વધારે ગંભીર દૃષ્ટાંત ઉપદેશમાલામાં આવે છે. આગળના દાખલામાં તો દીક્ષા આપ્યા પછી ખવડાવે છે, જ્યારે અહીં તો દીક્ષા પહેલાં તેને જમાડ્યો છે. ૧૪ પૂર્વધર ગુરુ ભગવંત બિરાજમાન છે ત્યાં એક યાચક આવ્યો છે. તે સાધ્વીજી ચંદનબાળાના રૂપ-ઐશ્વર્યાદિ યુક્ત ત્યાગને જોઈને પ્રભાવિત થવાથી, તેમની પાછળ પાછળ ચંદનબાળા જ્યાં ગુરુને વંદન કરવા જાય છે ત્યાં આવે છે. આ અવસરે આને વિચાર આવે છે કે ચંદનબાળા જેવાં ઉત્તમ જે ગુરુને વંદન કરવા આવ્યાં છે, તો એ ગુરુ તો કેવા ઉત્તમોત્તમ હશે! આમ વિચારી તે ત્યાં દર્શન કરવા ઊભો રહે છે. ગુરુનું ધ્યાન આ યાચક પર જતાં તેમને તેનામાં લાયકાત દેખાય છે. તેથી બીજા સાધુને બોલાવીને ગુરુ કહે છે કે આ યાચકને આપણી ગોચરીમાંથી સન્માનપૂર્વક ખાવાનું આપો. શિષ્યો પણ ગુરુની આજ્ઞાને સ્વીકારી ગૃહસ્થનાં
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૧૦૧