________________
સાહેબજી :- ના, આખી પર્ષદા સાંભળે તે રીતે જાહેરમાં કહેવાય છે. જૈનશાસનમાં દીક્ષા પ્રસંગ જાહેરમાં કર્તવ્ય છે. તમારે પણ જયારે બાર વ્રત લેવાનાં હોય છે, ત્યારે વાજતેગાજતે સંઘ સાથે આવી જાહેરમાં લેવાનાં હોય છે, જેથી બીજા અનેકને પ્રેરણા મળે અને તમને પણ પાલનમાં સંઘની અનુમોદનાનું બળ મળે. તેથી ઠાઠમાઠ સાથે ભવ્યતાપૂર્વક જાહેરમાં પચ્ચખ્ખાણ લેવાનાં છે.
દુષ્કાળ, ધરતીકંપ, માનવદયા કે પ્રાણીઅનુકંપાનાં કામોમાં સાધુ પ્રેરણા કરે તો જ વધારે ફંડ ભેગું થાય, અને સીધી આજ્ઞા કરીએ તો એનાથી પણ વધારે ફંડ ભેગું થાય. કારણ સંયમી સાધુની ધર્માત્મા પર છાપતો હોય જ. તેથી સાધુની શરમથી પણ લખાવે. વળી હવે તમે ફક્ત ઉપદેશને ગણકારતા જ નથી. જેટલાં અનુકંપાદયાનાં શાસનમાં કામો છે, તે બધાં સારાં છે અને શાસન માટે લાભકારી જ છે, પરંતુ સાધુ તો એક પણ પૈસો રાખતા નથી, તેથી જાતે કરવાનો સવાલ નથી. છતાં શ્રાવકને પણ પ્રેરણા કે આજ્ઞા કરવાનો ભગવાનનો આદેશ નથી.
ધર્મ પમાડવાનો સાચો ઉપાય પ્રભાવના છે, પ્રચાર નહિ :
સભા:- પણ સાહેબ, પ્રચારથી વધારે ધર્મ ફેલાય ને?
સાહેબજી :- જૈનધર્મ પ્રચારમાં નથી માનતો. આપણે ત્યાં પ્રચાર શબ્દ નથી પણ પ્રભાવના શબ્દ વપરાય છે. કેઈને પણ સાચા અર્થમાં ધર્મ પમાડવો હોય તો પ્રભાવનાથી જ પમાડાય, જયારે પ્રચાર એટલે માથામાં માહિતી ઠોક ઠોક કરવી. ધર્મ પામવો એ અંતરની વસ્તુ છે, વાતો કરવાની વસ્તુ નથી. ફોરેનથી ઘણા સ્કોલરો આવે છે, જે કહે છે કે અમારે જૈનધર્મ વિશે જાણવું છે. પણ ફક્ત જાણીને શું કરવું છે? કોલેજમાં જઈને લેકચરો આપે. અરે! તે વખતે એક હાથમાં ઉત્તરાધ્યયન હોય અને બીજા હાથમાં સિગારેટ હોય. જાતે વાંચે ત્યારે પણ લાંબા પગ કરી ખાતાં ખાતાં વાંચતા હોય અને પાછા કહે કે આચારાંગમાં જે આચાર બતાવ્યા છે તે પાળવા શક્ય નથી. તો પછી ભાષણ કેમ આપ્યું? તો કહે છે કે એ તો અમારો ધંધો છે. - વાસ્તવમાં ધર્મ એ જીવનમાં ઉતારવાની વસ્તુ છે. ધર્મ આત્માને પવિત્ર કરવા માટે છે. અત્યારે લોકો પ્રભાવનાના બદલે પ્રચારની વાત પર ચાલે છે. લોકોને થાય છે કે જૈનોની સંખ્યા બહુ જ ઘટી ગઈ છે, તેથી નવા જૈનો બનાવવા ખૂબ પ્રચાર . કરો. પરંતુ તમારે એમ ને એમ ધર્મ ગળે પહેરાવી દેવો છે?
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૧૫૫