________________
જીવોને દૂરદૂરથી ધર્મના માર્ગે લાવવા માટે આ અનુકંપા છે, જૈનઅનુકંપા માત્ર ભૌતિક રીતે સુખી કરવા માટે નથી. જો જીવોને સાચા અર્થમાં દુઃખથી મુક્ત કરવા હોય તો પાપથી મુક્ત કરવા પડે. પાપથી મુક્ત કર્યા વગર કોઈ જીવને દુઃખથી મુક્ત કરી શકાતો નથી. તેથી જ દુઃખી જીવને જોઈને તમને એવું થવું જોઈએ કે આ જીવ ક્યારે પાપથી મુક્ત થાય?
સભા - પણ સાહેબ, અવસરે કરવા જઈએ તો બહુ જ પૈસા થાય અને આમ થોડામાં પતે.
સાહેબજી :- અમે તમને શક્તિથી અધિક કરવાનું કહેતા નથી, પણ અત્યારે તો તમે તમારી શક્તિથી ઘણું જ ઓછું કરો છો. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે માર્ગાનુસારી જીવ આવકના ૨૫% ધર્મમાર્ગે વાપરે, જયારે ધર્માત્મા શ્રાવક આવકના ૫૦% ધર્મમાર્ગે વાપરે. પછી જ બાકીની આવકના સાંસારિક ઉપયોગ માટે ચાર ભાગ કરે. સાચો શ્રાવક વિચારે કેજે મળ્યું છે તે પુણ્યપ્રભાવે જ મળ્યું છે. વળી આ મળેલું તો આંખના પલકારામાં મૂકીને જવું પડશે. તેથી તેનો જીવનમાં સદ્વ્યય થાય તેટલો કરી લેવો. આવું વિચારનાર શ્રાવક દાનનો અવસર શોધતો જ હોય અને ઓછામાં ઓછા ૫૦% ધર્મમાં વાપરે, જયારે તમારી તો વૃત્તિઓ જ કલુષિત થઈ ગઈ છે.
સભા:- પણ ઈન્કમટેક્ષ ભરીએ છીએ.
સાહેબજી :- તમે સરકારને થોડું આપીને જેમ અંગૂઠો બતાવો છો તેમ ધર્મને પણ અંગૂઠો બતાવશો ? અત્યારે સરકારને કુલ ઇન્કમટેક્ષમાંથી ૪% પણ આવક થતી નથી. પ્રજાને આવક વધારે હોવા છતાં સરકારને ટેક્ષના હિસ્સાની આવક પૂરતી મળતી નથી. કારણ તમે સરકારને પણ રમાડો છો.
લોકોત્તર અનુકંપાનો પ્રધાન હતુ, અવસર અને તેનું ઉત્કૃષ્ટ દષ્ટાંત:
જે જીવ વિશુદ્ધ ભાવ સાથે ઓતપ્રોત થઈને ધર્મનાં અનુષ્ઠાન કરે છે તેમનું આત્મકલ્યાણ શીવ્રતાથી થાય છે. ભગવાનની આજ્ઞા છે કે ઉત્તમ ધર્મઅનુષ્ઠાન કરો ત્યારે જાહેરમાં અવશ્ય અનુકંપા કરવાની, જેથી અન્ય જીવોના મન પર તમારા ધર્મની ઊંડી છાપ પડે. તેથી ધર્મઅનુષ્ઠાન વખતે કરાયેલું અનુકંપાદાન મહત્ત્વનું છે. આમાં ગ્રંથકાર ઉત્કૃષ્ટ દેષ્ટાંત પરમાત્માનું આપે છે.
તીર્થકરો જયારે અંતિમ ભવમાં જન્મે છે ત્યારે તેમની શક્તિ અને પુણ્ય અપાર
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૧૩.