Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 137

એક અનીતિમાન નાસ્તિક છે ને બીજો પ્રામાણિક નાસ્તિક છે, તો એ બેમાં સારો પ્રામાણિકને જ કહેવાય. કોઈ પ્રામાણિક બને નીતિમાન બને એને અમે સારો જ કહીએ. આખી દુનિયામાં જે પણ દુરાચાર હોય તેમાં અમારું સીધું કે આડકતરી રીતે કોઈ જ પ્રોત્સાહન ન હોય. અમે કોઈ દિવસ દુરાચાર ને દુર્ગુણોનો પાટ પર બેસીને ઉપદેશ આપતા નથી, ઊલટું તેની ટીકા જ કરીએ છીએ, કદી તેને બિરદાવતા નથી. કોઈનાસ્તિકના જીવનમાં ખરાબ આચરણ હોય તો અમે કહીએ કે તે સારું નથી કરતો, છતાં તેના દયા-દાનની પ્રશંસા પણ ન કરીએ.
કોઇના પણ જીવનમાં આત્મકલ્યાણનું કારણ બને તેવા ગુણો હોય તો અમે પ્રશંસા કરીએ, અને આત્મકલ્યાણનું કારણ બને તેવા ગુણો ન હોય તો અમે પ્રશંસા ન કરીએ. જે ગુણો ફક્ત પાપાનુબંધી પુણ્ય બંધાવે અને આત્મકલ્યાણનું સાધન ન જ બને, તેવા ગુણોની અનુમોદના કરવી તે મિથ્યાત્વબુદ્ધિ છે. પરંતુ જે ગુણ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બંધાવે અને ધર્મસામગ્રી દ્વારા આત્મકલ્યાણનું સાધન બની આત્માને આગળ ચઢાવે તેવા ગુણોના જ અમે પ્રશંસક છીએ.
સભા:- પણ સાહેબ, અમે કંઈ તેમના ભાવો નથી જાણી શકતા કે આ તેમના કેવા ગુણો છે.
સાહેબજી :- સામૂહિક ધોરણે પ્રશંસા કરવાની આવે ત્યારે મનમાં એમ જ રાખવાનું કે પ્રભુની આજ્ઞા સાથેના ગુણ હોય તો મારી અનુમોદનાં છે, પણ વ્યક્તિગત રીતે અનુમોદના કરવાની આવે ત્યારે ગુણોની પરખ કરવી જ પડે. અનુમોદના વિવેકપૂર્વક જ કરવાની છે. જીભ મળી છે એટલે ગમે તે રીતે ગમે ત્યાં વાપરવાની નથી. તેનો ઉપયોગ પ્રભઆજ્ઞા પ્રમાણે જ કરવો જોઈએ.
મોક્ષમાર્ગમાં ચડેલો આત્મા ગમે તે ધર્મમાં રહેલો હોય તો પણ તેના ગુણોની અનુમોદના કરવાની, પણ છતાં સમ્યગ્દષ્ટિના ગુણની અનુમોદના મિથ્યાદૃષ્ટિના ગુણની તુલ્ય ન કરાય.
અમે શ્રાવકના માગુણની પ્રશંસા કરીએ પણ અંધકમુનિના ક્ષમાગુણની તુલ્ય ન મૂકીએ. જેનું જે લેવલ-ભૂમિકા હોય તે પ્રમાણે અનુમોદના થાય. આત્માનું હિત ન કરે તેવા ગુણોની પ્રશંસા ન થાય. જેમ કોઈ નિઃસ્વાર્થ શુભભાવથી દાન કરીને પુણ્ય બાંધે, તે પુણ્યથી ભોગસામગ્રી મેળવી પાપ કરે અને દુર્ગતિમાં જાય, તેવા દાનધર્મની પ્રશંસા-અનુમોદના ન કરાય.
૧૨૮
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા