Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 135

દયા કરે છે. એવા ઘણા ડૉક્ટર્સ છે જે હજારો પેશન્ટોને free of charge(મફતમાં) દવા-સેવા આપે છે, પણ આત્મા-પુણ્ય-પાપને માનતા નથી, તેઓને ધર્મ સાથે નહાવા-નિચોવાનો સંબંધ નથી. તેમનામાં આ દયા-પરોપકાર કે કરુણા હોવા છતાં ખાટલે મોટી ખોડ એ છે કે પોતાના આત્માની જ દયા નથી. “મારું શું થશે? હું એટલે કોણ? મારું સ્વરૂપ શું? આ ૮૪ લાખ જીવાયોનિમાં રખડતાં રખડતાં દુર્લભ મનુષ્યભવ પામ્યો છું અને આવા ઉત્તમ મનુષ્યભવમાં મારો જ નંબર કેમ લાગ્યો? એની પાછળ સૃષ્ટિમાં કોઈ સંચાલક બળ ખરું? અને છે તો કયું બળ છે?” આવો વિચાર કોઈ દિવસ જેણે જીવનમાં કર્યો નથી, સ્વની ચિંતા માટે જેઓ આંધળા ભીત જેવા છે, તેઓ ભલે લાખોની દયા કરે, પણ છતાં પુણ્ય- પાપાનુબંધી પુણ્ય હલકું બાંધે. તેમને પુણ્ય બંધાય છે પાપ નથી બંધાતું, કારણ કે શુભ પરિણામમાત્ર પુણ્ય બંધાવે પણ તે પુણ્યમાં જરા પણ કસ નથી. જેને સ્વઆત્માની સાચી દયા નથી. તેને બીજાના આત્માની પણ ચિંતા ન હોય, ફક્ત ખોળિયાની જ દયા હોય તેઓ સાચા તત્ત્વને પકડી શક્યા નથી તેમ જ કહેવું પડે. અનુકંપાદાન એ ધર્મનું ભૂષણ છે, પરંતુ તેમાં ઊંચો વિવેક અનિવાર્ય છે."
તમને જો ભાવદયાનું મૂલ્ય સમજાય તો તમે સાચી આરાધના કરી શકશો. જૈનશાસનમાં ભાવદયાના સાધનરૂપે અનુકંપાદાન એક અંગ છે. આપણા શાસનનાં બધાં જ ધર્મઅનુષ્ઠાનોમાં અનુકંપાદાન ભળેલું હોવું જોઈએ. અનુકંપાદાન એ ધર્મનું ભૂષણ છે, પણ કરવાનું કઈ રીતે? તેમાં કેવા ભાવો સ્વાના? કેવો ઊંચો વિવેક જોઈએ? તે સમજવું જરૂરી છે.
સભા:- જૈનેતર જે અનુકંપા કરે છે તેમાં તેઓ આવો વિવેક સમજ્યા ન હોય તથા તેમને કોઈ સમજાવનાર પણ મળ્યું ન હોય તો તેમની દયા કેવી થશે?
સાહેબજી:- તેમની દયામાં સહૃદયતાનો ભાવ છે પણ તેટલામાત્રથી ઊંચા લાભ ન મળે. જેમ સંસારમાં પણ ઘણી મજૂરી કરે પણ બુદ્ધિ સમજ ન હોય તો ઓછું જ કમાય. સાંજ પડે તગારાં ઉપાડનાર કેટલું કમાય? અને ખુરશી પર બેસીને ફક્ત ફોન કરીને બુદ્ધિશાળી કેટલું મેળવે? ધર્મ ન સમજનારા જીવો આત્મામાં ઊંચા ભાવ લાવી જ ન શકે ને ઊંચા ભાવ વગર મહાફળદાયી ક્રિયા થવાની નથી, તેથી તેઓ લાભ પણ ઊંચો મેળવી શકતા નથી.
૧૨૬
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”