Page Text
________________
દયા લોકોત્તર છે. બીજા ધર્મની દયા જુદી, વ્યાખ્યા જુદી ને પ્રવૃત્તિ-પદ્ધતિ બધું જ જુદું છે. આમ તો બધા જ ધર્મમાં દયાની વાત આવે છે. કબીર પણ કહે છે કે “દયા ધર્મકા મૂલ હૈ.” તો પછી તીર્થકરોએ શું નવું કહ્યું? આપણે જૈનધર્મની વિશેષતા સમજવી જ જોઈએ. “આ શાસનની અભૂતતા અપાર છે એવું જો લાગે તો જ તમે શાસનની કદર કરી શકો. અમે કબીરે કહેલી વાત ખરાબ નથી કહેતા, અન્ય ધર્મમાં રહેલી સારી વાતોને સમર્થન આપીએ જ છીએ. દયાને આપણે કંઈ અધર્મનું મૂળ નથી કહેતા, દયાથી જ હૃદયની કરુણા દ્વારા ધર્મયોગ્ય ગુણો કેળવી શકાય છે. ચરમાવર્તમાં આવવા માટેનું પહેલું લક્ષણ દુઃખી જીવો પ્રત્યે અત્યંત દયા જ બતાવ્યું છે. પરંતુ તીર્થકર ભગવંતોએ ઉપદેશેલી દયામાં ઊંડાણ છે-વિશેષતા છે. જૈનશાસન પ્રત્યેક આરાધનામાં અદ્વિતીય વાતો કરે છે. અનુકંપામાં આટલો ઊંડો વિચાર બીજા કોઈ ધર્મ નથી કર્યો.
અરે ! એકને શાંતિ આપતાં બીજાને દુઃખ નથી જ થતું એવો એકાંતે આગ્રહ દયામાં રાખ્યો નથી, પરંતુ જો સરવાળે વધારે જીવોને શાંતિ થતી હોય તો પણંદયા કહેવાશે. તીર્થકર ભગવંતે ઊંડાણથી તત્ત્વ જોયું છે.
જગતના જીવમાત્ર પ્રત્યે પરમ કરુણા, અપ્રતિમ વાત્સલ્ય પ્રભુને છે, છતાં પોતે કોરી દ્રવ્યદયા કરી નહિ ને ઉપદેશ પણ ન આપ્યો. કારણ તીર્થકરો કરુણાને સમ્યક્વરૂપ વિવેકના કારણે ભાવદયારૂપે ચરિતાર્થ કરે છે. તેથી જ આપણામાં બીજા ધર્મો જેવું અનુકંપાદાન નથી. બીજા જે કરે છે તે માત્ર ભૌતિક દયા છે, પરંતુ અહીં તો શાસનપ્રભાવના સાધક અનુકંપા છે. આવી ઊંડી વાત કરનારાં શાસ્ત્રો છે. જો સમજી શકો તો દૃષ્ટિકોણ જ બદલાઇ જશે. ' '
જૈન કોમ નાની છે. ૯૦ કરોડની વસ્તીમાં એક ટકો પણ જૈનોની વસ્તી નથી. છતાં પણ દેશમાં જૈનો દયાનાં કામ વધારે કરે છે. પ્રસંગે દુકાળમાં છૂટે હાથે દાન આપે છે. હમણાં થોડા સમય પહેલાં દુકાળ પડ્યો ત્યારે તેના પ્રતિકાર માટે શ્વેતાંબર જૈનોનું દાન એક અબજનું હતું. મોટા ભાગની પાંજરાપોળો પણ જૈનો જ ચલાવે છે, જીવદયાની ટહેલમાં ઉદારતાથી દાન આપે છે. જૈનોમાં ગળથુથીમાં જ આવા ગુણો છે. છતાં પણ જૈનો હજુ યથાશક્તિ દાન નથી કરતા, પરંતુ બીજી કોમ કરતાં કે જૈનેતરોથી તો તે વધારે જ દાન કરે છે.
સભા :- બ્રાહ્મણો તો લેવાવાળા છે.
૧૧૮
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
| SR No. | 005875 |
| Book Title | Lokottar Dandharm Anukampa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 290 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |