________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-ત્રીજો પ્રકાશ
૨૭
કર્મક્ષયજન્ય ૧૧ અતિશય
સ્ત્રી વગેરેથી રામ-રાવણ અને પાંડવ-કૌરવોની જેમ કુલનાશનું કારણ વેરાનુબંધ થાય જ છે. પુષ્કરાવર્તમેશની જેમ કરુણા જગતના જીવસમૂહનું જીવન હોવાથી કરુણા પુષ્પરાવર્ત જેવી છે.
કાષ્ઠ વગેરેના સંઘર્ષથી થયેલો અગ્નિ સામાન્ય વર્ષાદની માત્ર ધારાના સારથી (=પાણીથી) જ શાંત થઇ જાય છે. આ પ્રબલ વૈરાનુબંધ રૂપ અગ્નિને શાંત કરવાનો આપની કૃપા રૂપ પુષ્પરાવર્ત સિવાય બીજો કયો ઉપાય છે ?
જે આ પ્રમાણે વૈરાગ્નિ શાંત થાય છે તે આપની જ યોગસંપત્તિનો ઉત્કર્ષ છે. (૬)
त्वत्प्रभावे भुवि भ्राम्यत्यशिवोच्छेदडिण्डिमे ।
सम्भवन्ति न यन्नाथ, मारयो भुवनारयः ॥७॥ ૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ – મારિનો અભાવ નાથ-હે નાથ !, શિવોચ્છિિામે-ઉપદ્રવોના નાશ માટે પટની ઉદ્ઘોષણા સમાન, વામાવે-આપનો પ્રભાવ, પુવ-પૃથ્વી ઉપર પ્રાથતિ-પ્રસરતાં, મુનાર - જગતના શત્રુરૂપ, માર:-ક્રૂરગ્રહ, દુષ્ટભૂત, ડાકણ, પ્લેગરોગ આદિના કારણે અકાળ મરણો; ન સમન્તિ-થતાં નથી.
- હે કૃપાસાગર નાથ ! અકલ્યાણનો નાશ કરવા માટે પટની ઉદ્ઘોષણા સમાન આપનો પ્રભાવ પૃથ્વી ઉપર નિરંકુશ પ્રસરતાં વિશ્વજનના નિષ્કારણ શત્રુરૂપ જૂરગ્રહ, દુષ્ટભૂત, મુગલ (કપ્લેચ્છની જાતિ વિશેષ), ડાકણ અને પ્લેગ વગેરે રોગ દિના કારણે અકાળ મરણો થતાં નથી, તેમની સંભાવના માત્ર પણ ઘટતી નથી. અકાલ મરણો અકલ્યાણ રૂપ છે.
આ પ્રમાણે આ અતિશય પણ આપની જ યોગ સમૃદ્ધિની પ્રતિબંધરહિત મહત્તા છે. નાતિક્ષાક્ષીળશુમારવને =ભગવાન જગતથી વિલક્ષણ અને ૧. પહેલાં પક્ઝાયેલા શત્રુ વગેરેનો નાશ પટહની ઉદ્ઘોષણા કરાવીને લોકસમક્ષ થતો હતો. આ પ્રસ્તુતમાં મારિરૂપ શત્રુનો નાશ થાય છે. આથી શિવો. એમ કહ્યું છે. ૨. સવપ્રદં=પ્રતિબંધ.. નિરવ દં=પ્રતિબંધ રહિત.
