________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-ઓગણીસમો પ્રકાશ ૧૬ ૩
આજ્ઞા સ્તવ
વિરાધેલી આજ્ઞા, વાય-સંસાર માટે થાય છે.
- હે વીતરાગ ! આપની પૂજાથી આપની આજ્ઞાનું પાલન શ્રેષ્ઠ છે અધિક ફળ આપે છે. કારણ કે પૂજા દ્રવ્યસ્તવરૂપ છે અને આજ્ઞાની આરાધના ભાવરૂવરૂપ છે. દ્રવ્યસ્તવ અને ભાવસ્તવ એ બેમાં પરસ્પર મેરુ અને સરસવ જેવું મોટું અંતર છે. કહ્યું છે કે–“જે મણિજડિત સુવર્ણના પગથીયાંવાળું, હજાર સ્થંભવાળું, ઊંચું, સોનાના તળીયાવાળું શ્રીજિનમંદિર કરાવે, તેનાથી પણ તપસહિત સંયમ વિશેષ ફળ આપે છે.”
વળી-ત્રિકરણશુદ્ધિથી સારી રીતે આરાધેલી જિનાજ્ઞા મોક્ષ માટે થાય છે, અને અજ્ઞાન, પ્રમાદ વગેરેથી વિરાધેલી (=અવજ્ઞા કરાયેલી) જિનાજ્ઞા સંસાર માટે થાય છે. આથી કયો વિદ્વાન તેની આરાધનામાં અવજ્ઞા કરે ? અર્થાત્ કોઇ જ વિદ્વાન તેની આરાધનામાં અવજ્ઞા ન કરે. (૪)
હવે આજ્ઞા શી છે તે કહેવાય છે –
आकालमियमाज्ञा ते, हेयोपादेयगोचरा। । । - ઝવ: સર્વથા દેય, ૩૫૦ સંવર: III ૫) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ હે તીર્થંકર !ાશાનં-સદા, તે-આપની,હેપાયોવર-હેય-ઉપાદેય સંબંધી, રૂય-આ, ગાજ્ઞા-આજ્ઞા છે કે, શ્રવ:-આશ્રવ તત્ત્વ, સર્વથા-સર્વ પ્રકારે હેય:ત્યાગ કરવા લાયક છે, અને, સંવર:-સંવર, સર્વથા-સર્વ પ્રકારે, ૩પાયઃસ્વીકારવા યોગ્ય છે.
" હે ભગવન્! ભૂતકાળ, વર્તમાનકાળ અને ભવિષ્યકાળ એમ સદા માટે આપની હેય-ઉપાદેય સંબંધી આ આજ્ઞા છે કે–આશ્રવ સર્વથા હેય છે અને સંવર સર્વથા ઉપાદેય છે.
આશ્રવ જેનાથી આત્મામાં પાપ આવે તે આશ્રવ. કષાય, વિષય,
૧. અહીં રૂઢ અવ્યય અવધારણ અર્થમાં છે.
