________________
स्वाभावानुपलब्धिः, व्यापकानुपलब्धिः कार्यानुपलब्धिः, कारणानुपलब्धिः, पूर्वचरानुपलब्धिः, उत्तरचरानुपलब्धिः सहचरानुपलब्धिश्चेति सप्तप्रकाराऽविरुद्धानुपलब्धिर्ज्ञातव्या ॥ ९५ ॥ । __ (१) स्वभावानुपलब्धि (२) व्या५४ानुपाब्धि (3) आर्यानुपलब्धि (४) 5॥२९॥नुपलब्धि (५) पूर्वयानुपलब्धि (5) उत्तरे यारानुपानि (७) सहચરાનુપલબ્ધિ એ પ્રમાણે અવિરૂદ્ધ-અનુપલબ્ધિ હેતુના સાત પ્રકારો જાણવા.
क्रमेणामूरूदाहरन्तिઅવિરુદ્ધ-અનુપલબ્ધિ હેતુના ક્રમશઃ સાતપ્રકારનાં ઉદાહરણો બતાવે છે. स्वभावानुपलब्धिर्यथा-नास्त्यत्र भूतले कुम्भः उपलब्धिलक्षणप्राप्तस्य तत्स्वभावस्यानुपलम्भात् ।३-९६ ।
જેમ આ ભૂતલ ઉપર ઘટ નથી કેમ કે ઉપલબ્ધિલક્ષણને પામેલ એવો ते घट हेातो नथी भाटे....
उपलब्धिः-ज्ञानम् । उपलब्धिलक्ष्यते-जन्यते एभिरित्युपलब्धिलक्षणानिज्ञानकारणानि, तानि प्राप्तः-जनकत्वेन ज्ञानकारणान्तर्भावाद् उपलब्धिलक्षणं प्राप्त:- दृश्य इति यावत्। एवंभूतस्य तत्स्वभावस्य घटस्वभावस्य अनुपलम्भात्-उपलम्भाभावात् ।
अत्रोपलब्धिलक्षणप्राप्तस्येति विशेषणं पिशाचादौ व्यभिचारवारणार्थं पिशाचादयो नोपलब्धिलक्षणं प्राप्ताः, अतस्तेषां निषेधोऽपि न कर्तुं शक्यते। अत्र प्रतिषेध्यस्य कुम्भस्य य उपलब्धिलक्षणप्राप्तरूपः, स्वभावस्तस्यानुपलब्धिरिति स्वभावानुपलब्धिः ॥ ९६ ॥ (Galcuन सक्षएनि=॥२५॥
उपलब्धिने सक्षित २ छ - भेटले ४॥ये छ. एभि:- यक्षु विगेरे કારણો વડે ઉપલબ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે. જ્ઞાનનાં કારણો ચક્ષુરિન્દ્રિય-પ્રકાશ, કારણોને પ્રાપ્ત થયેલ, જ્ઞાનનોજનક ઘટ પણ જ્ઞાનનાં કારણોમાં અંતર્ભાવ થાય છે. તેથી જ્ઞાનની ઉત્પત્તિના કારણે ભાવને પામેલ એવો ઘટ દૃશ્ય છે આવા પ્રકારનો તેનો સ્વભાવ એટલે કે ઘટનો સ્વભાવ (જે દેખાવો જોઇએ) દેખાવા પણાના સ્વભાવને પ્રાપ્ત થયેલ તે ઉપલબ્ધિ લક્ષણ પ્રાપ્ત કહેવાય છે તેનો અનુપલંભ છે.
૧૩૪
