________________
(૩) વિસર્ગ સહિત હ્રસ્વસ્વર હોય તો તે હ્રસ્વસ્વર પણ ગુરુસ્વર બને.. દીર્થસ્વરની જેમ ગુરુસ્વરની બે માત્રા ગણાય. દા.ત. વાત: અહીં ન માં એ સ્વર હૃસ્વ છે. છતાંય વિસર્ગ સહિત હોવાથી આ હૃવસ્વર પણ (ગુરુસ્વર થવાથી) બે માત્રા ગણાશે જેથી વા:ની ૪ માત્રા થશે (વીત: =૪)
૨
૨
- (૪) સંયુકત (જોડાક્ષર) વ્યંજનની પૂર્વે હ્રસ્વસ્વર હોય તો તે સ્વસ્વર પણ ગુરુસ્વર બને અને તેની બે માત્રા ગણાય છે. દા.ત. અવતાર અહિં વત જોડાક્ષર છે તેની પૂર્વે ૫ (એ) હ્રસ્વસ્વર છે તો તે હ્રસ્વસ્વર ગુરુસ્વર બને તેથી તેની ૨ માત્રા ગણાશે તેથી તેમની ૨ માત્રા. એ પ્રમાણે ૨ પછી , (+ ૨) સંયુક્ત છે માટે તેની પણ બે માત્રા ગણાય... (૫ જા =૧0) - - ૨ ૨ ૧ ૨ ૧ ૧ ૧
(૫) કોઈપણ શ્લોકના ચરણ (લીટી) નો છેલ્લો અક્ષર ક્યારેક ગુરૂ બને ક્યારેક ન બને..
પ્રશ્ન : ૧૪૭ નં વવર્ય શ્લોકની માત્રા કેટલી? .: ઉત્તર - ૧૪૭ ટર્શન સેવવેવસ્થ શ્લોકની કુલ માત્રા પ૩ છે.
૨ જી ને સે વ સે વ ચ ર નં ૫ ના શ નમ્ = ૨૬
२२२२२२२२२
ર્શ ન સ્વ સો પ નં ર્શ ને મો ક્ષ સ ધ નમૂT =૨૭ २२२२२२२२२
૨૬+૨૭=૫૩
પ્રશ્ન - ૧૪૮ શિવમસ્તુ સર્વગતિઃ શ્લોકની માત્રા કેટલી ?
ઉત્તર - ૧૪૮ શિવમસ્તુ શ્લોકની કુલ માત્રા ૫૮ છે. शिव म स्तु सर्व ज ग तः, प र हि त- नि र ता भ व न्तु भू त ग णाः॥ = 30
રો
-ld
ના
૨
૨
સ વ = ; રવી મ વ તુ તો : = ૨૮
૨ ૩૦+૨૮ = ૫૮
૨
૧
૧
૨
૧
૨
૧
૨
૨
