________________
કહેવાય છે. આ પરતત્ત્વ સુતરામ્ નક્કી છે. નિશ્ચિત છે કોઈ પણ દર્શન એનો વિરોધ કરી શકે તેમ નથી કારણ કે આત્માની સત્તા તો દરેકને માન્ય રાખવી પડે તેમજ છે પછી ભલે તેને જુદા જુદા નામથી સંબોધતા હોય. માટે આ પરતત્ત્વ સુનિશ્ચિત સ્વરૂપવાળું છે માટે શંકા ન રાખતાં તેના અસ્તિત્વને સ્વીકારવા યોગ્ય છે.
અરિહંત પરમાત્મા જે અવાન્તરસત્તાને ધારણ કરતું પરમાત્મ તત્ત્વ છે. તે પણ સુનિશ્ચિત છે. સુતરાત્ નિશ્ચિત તેમનું સ્વરૂપ અનાદિ કાલીન છે. તે દરેક ચોવીશીમાં પ્રગટ થાય છે. પૂર્વે થઈ ગયા અને ભાવિ અનંતકાળ સુધી થશે માટે અરિહંત પર્યાય તીર્થંકરનામકર્મના ઉદયથી પ્રગટ થાય છે. તે સુનિશ્ચિત છે અર્થાત્ તીર્થંકર પરમાત્માનું અરિહંત સ્વરૂપ સુનિશ્ચિત છે. માટે પરમાત્મા સુનિશ્ચિત છે.
विगत - द्वन्द्वाय વળી પરમાત્મા કેવા છે ? વિગતદ્વન્દ્વ છે. ધ્રુવસત્તાને ધારણ કરતું પરતત્ત્વ એવા પ્રકારનું છે કે જેમાંથી દ્વન્દ્વો ચાલ્યા ગયા છે. અર્થાત્ તેમાં દ્વન્દ્વો હતા અને ચાલ્યા ગયા એવું નથી પણ દ્વન્દ્વ વિગત એટલે ઇન્દ્રાત્ વિરુદ્ધ ત છે. દ્વન્દ્વથી વિરુદ્ધ રહેલું છે એટલે પોતે દ્વન્દ્વ બેનું જોડવું નહિ પણ એક સ્વરૂપ છે કારણ કે આત્માના સ્વરૂપમાં ભિન્નતા નથી તે એક સ્વરૂપે જ દરેકમાં રહેલું છે. માટે પરતત્ત્વ વિગત દ્વન્દ્વ છે.
-
તેમજ અરિહંત પરમાત્મા વિગતદ્વન્દ્ર છે. અરિહંત પરમાત્મામાંથી દ્વન્દ્વો ચાલ્યા ગયા છે. તેમને સુખ-દુઃખ, રાગ, દ્વેષ, અનુકૂળ, પ્રતિકૂળ વગેરે દ્વન્દ્વો તેમનામાં રહ્યા નથી. દ્વન્દ્વ એટલે બેનું જોડવું એ દ્વિત્વ છે તે જ જીવને સુખ, દુઃખ, રાગ, દ્વેષ એમ ભેદ પાડી બતાવે છે જે દ્વન્દ્વ રહિત છે તેમાં સુખ-દુઃખ એ બેમાંથી એકે નથી હોતું જેથી દ્વન્દ્વ રહિત એવા પરમાત્મા સહજ સુખના ભોક્તા બને છે. . .
૫૦
શક્રસ્તવ
