________________
નથી છતાં છે બોધ સ્વરૂપ. કારણ કે બોધ સ્વરૂપ ઉપર કોઈ આવરણ નથી તેથી આ બોધ સ્વરૂપ કેવળ શક્તિરૂપે છે પણ વ્યક્ત થઈ સક્રિય થતું નથી માટે પરતત્ત્વ મહાબોધ છે. અવાન્તરસત્તા અરિહંત પર્યાયને ધારણ કરતાં પરમાત્મા પોતે મહાબોધ છે. જગતના જીવોને જે દેશના દ્વારા પ્રતિબોધ કરે છે તે તીર્થંકરનામકર્મના ઉદયથી વિશિષ્ટ બોધને ધારણ કરનાર હોવાથી અરિહંત પરમાત્મા મહાબોધ છે.
માર્યાય - વળી પરમાત્મા કેવા છે? મહામત્ર છે. આ પરતત્ત્વ મહામૈત્ર સ્વરૂપ છે. મૈત્રæ áૌત્ર આ મહામૈત્ર સ્વરૂપ છે. પરતત્ત્વ એ કોઈપણ સંપર્કથી પર છે તેમજ સર્વે સાથે સંબંધવાળું પણ છે. પર એટલા માટે કે તે કેવળ શક્તિરૂપે સત્તાને ધારણ કરે છે. માટે કોઈના સંબંધમાં આવતું નથી છતાં સર્વમાં તે પરત્વ અનુસૂત છે. માટે સર્વમાં એકરૂપે અસ્તિત્વ ધરાવતું હોવાથી અભેદતાથી રહેલું હોવાથી મૈત્ર નહિ પણ બધી મૈત્રીથી કોઈ અગમ્ય મિત્રત્વને ધારણ કરતું હોવાથી મહામૈત્ર છે. * - તેમજ અરિહંત પર્યાયને ધારણ કરતાં પરમાત્મા મહામૈત્ર છે કેમકે તેમણે તીર્થકર નામકર્મના ઉદયથી સક્રિયપણે જગતનો કોઈ જીવ તેમના મિત્રભાવથી બાકાત નથી. આવા સકલ જગત જીવમાં વ્યાપ્ત મિત્રભાવ-મિત્રત્વને ધારણ કરનાર આ જગતમાં હોય તો એક કેવળ અરિહંત પરમાત્મા છે. તેમની મિત્રતા ભાવ સ્વરૂપ છે. જેથી સમગ્ર જીવરાશિ સાથે ભાવથી અભેદતાને ધારણ કરતાં અરિહંત પરમાત્માનો આત્મા ત્રીજા ભવથી જ જીવો સાથે મૈત્રત્વ સાધે છે. આવી દીર્ઘકાલીન મિત્રતાને ધારણ કરનાર અરિહંત પરમાત્મા હોવાથી તે મહામૈત્ર છે.
સુનિશિતાય - વળી પરમાત્મા કેવા છે? સુનિશ્ચિત છે. ધ્રુવસત્તાને ધારણ કરતું પરતત્ત્વ સુનિશ્ચિત છે. અર્થાત્ અત્યંત નિશ્ચયતાને આ પરતત્ત્વ ધારણ કરે છે. નિશ્ચિત એટલે ગુજરાતી ભાષામાં “નક્કી'.
શકાવ
४८
