________________
અનુષ્ઠાનો બતાવીને સુખ ઉત્પન્ન કર્યું છે. બાહ્ય સુખ પણ સુકૃત વિના મળતું નથી. તથા અત્યંતરસુખમાં આત્મધર્મ પ્રગટાવવાના હેતુ ઉપાયો બતાવીને અથવા પોતાનું આલંબન આપીને માર્ગરૂપ બન્યા એવા પરમાત્મા અત્યંતરસુખને ઉત્પન્ન કરનારા છે માટે શમ્મુ છે.
નામ - વળી પરમાત્મા કેવા છે ? જગતપ્રભુ છે. ત્રણ લોકને જગતુ કહેવાય છે. જેને બીજા દર્શનમાં અખિલ બ્રહ્માંડ કહે છે. આ જગતમાં કોઈ સમર્થ હોય તો અરિહંત પરમાત્મા છે. શેમાં સમર્થ ? જેમ ઐશ્વર્ય સૌથી ચઢિયાતું છે તેમ સામર્થ્ય તેમનું આ જગતમાં અનુપમ છે. જે સામર્થ્યથી દુષ્ટ એવા કર્મોને હરાવ્યા, કામને જીત્યો, વિષય કષાયો તો નાસી જ ગયા અને પોતે સમર્થ હોવાથી ત્રણે લોકરૂપ આ જગતમાં પોતાની આણ વર્તાવી તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે જડચેતન રૂપ છે એ દ્રવ્યો અર્થાત્ આ જગત્ ચાલે છે. અર્થાત આજ્ઞા લોપતા નથી. માટે જગતપ્રભુ થવા માટે તો એક અરિહંત પરમાત્મા જ સમર્થ છે.
સ્વયમ્ભવે - વળી અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? સ્વયમ્ભ છે. પોતાની મેળે થયેલા છે. અરિહંતો પોતે સ્વયં જ ઉત્પન્ન થાય છે. તેમને કોઈના પ્રતિબોધની જરૂર પડતી નથી અને કોઈના માર્ગદર્શનની જરૂર પડતી નથી. તેઓ જન્મથી જ ત્રણ જ્ઞાનયુક્ત હોય છે માટે પ્રતિબોધ પામેલા જ છે. તેથી જન્મથી જ વૈરાગી છે પરંતુ વયને યોગ્ય વ્યવહારિક જીવન જીવીને ભોગાવલી કર્મો ખપાવવા માટે સંસારનો ત્યાગ અટકેલો છે. જ્યાં તે કર્મો ખપી રહે છે કે તરત સ્વયં સંસારનો ત્યાગ કરીને મુક્તિની વાટે નીકળી પડે છે. એ માર્ગ પણ તેમણે સ્વયં જોયેલો છે. તેથી તે દીક્ષા ગ્રહણ કરી તે માર્ગે સ્થિરતા, ધૈર્યતાપૂર્વક ચાલતા ઉપસર્ગાદિને સહન કરતા કાર્યોત્સર્ગ ધ્યાન દ્વારા ક્ષપકશ્રેણિમાં આરૂઢ થઈને ઘનઘાતિ કર્મોનો નાશ કરી કેવળજ્ઞાન પામે છે અને
શકસ્તવ