________________
નમક સ્વસ્તિ સ્વધા સ્વાહા વષર્ આ બધા મંત્રના બીજાક્ષરો છે. નમ: - સંપત્તિકર બીજ છે, સ્વસ્તિ - કલ્યાણકર બીજ છે, સ્વધા - તુષ્ટિકર બીજ છે અને વષદ્ - વશ્યકર બીજ છે. આ પાંચે બીજાક્ષરોનું મૂર્તિમાન સ્વરૂપ શુદ્ધાત્મદ્રવ્ય છે તે પણ એકાન્ત શાન્ત છે. એટલે આ પરતત્ત્વમાં જ પાંચે બીજો એકાન્ત શાન્ત છતાં મૂર્તિમાન સ્વરૂપે છે. આ બીજો તો અક્ષરરૂપે છે પરંતુ તે બીજોનું મૂર્તિમાનું સ્વરૂપ પરતત્ત્વ છે. પણ તે એકાન્ત શાન્ત છે. તેથી બીજાક્ષરની જેમ તે કાંઈ કરતું હોય તેમ અનુભવાય નહિ. પણ આ પરતત્ત્વ સંપત્તિકર, તુષ્ટિકર, પુષ્ટિકર, વશ્યકર, સ્વસ્તિકર છે. જે તેની સેવના કરે છે તે અનુભવે છે.
ભવ-માવિ-ભૂત-માવા-વમાસિને - વળી આ પરતત્ત્વ કેવું છે? ભવાવિભૂતભાવનું અવભાસિ છે. શુદ્ધાત્મદ્રવ્યમાં વર્તમાન, ભવિષ્ય અને ભૂતકાળના સઘળા ભાવો અવભાસિત – પ્રકાશિત છે. અર્થાત્ શુદ્ધાત્મદ્રવ્ય ભાવોને પ્રકાશનારું છે કારણ કે તે આત્મદ્રવ્ય શુદ્ધ-નિર્મળ છે, માટે તેમાં ત્રણે કાળના ભાવો પ્રતિબિંબિત થાય છે. સકલ વિશ્વનું અરીસાની જેમ તેમાં પ્રતિબિંબ પડે છે.
વાન પાસ-નાશિને – વળી આ પરતત્ત્વ કેવું છે? કાલ પાશ નાશી છે. શુદ્ધાત્મદ્રવ્યને કાળનું બંધન નથી. પરતત્ત્વ સ્વરૂપને કોઈ કાળ નડતો નથી. સ્વતંત્ર છે માટે તેમને કાળનું પાશ-બંધન નષ્ટ થઈ ગયું છે અર્થાત ત્રિકાલાબાધિત છે, એટલે કોઈ કાળ તેને સ્પર્શતો નથી. કાળના બંધન રહિત છે, ત્રણે કાળમાં અબાધિત છે.
સત્ત્વ-રાતો -TUTIતીત્તાય - વળી આ પરતત્ત્વ કેવું છે? સત્ત્વ, રજસ, તમસ ગુણને ઓળંગી ગયેલું છે. સાત્વિક, રાજસિક અને તામસિક ગુણોથી અતીત આ શુદ્ધાત્મદ્રવ્ય છે. તેથી તે નિર્ગુણી છે. ૧૪
શાસ્તવ
