________________
પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયો તે ભોગ ...!
પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયોને ભોગવવાથી મિથ્યાત્વના ઉદયથી તેમાં તૃપ્તિ થાય તે ભોગ. આવી ચીજ સાધુ ભ. ની સામે આવે છતાં ન મળે તો અથવા મંડળી સ્થવિરને આપી દેવી પડે. તો, પોતાને ન પણ મળે છે. “ઉપનત” એટલે પોતાને મળે, પોતાને તાબે ચીજ આવી જાય છે. વિગેરે. પિટ્ટી. એટલે ત્યાગ કરે અને વિ એટલે અશુચિ આદિ ભાવના ભાવે. વિગઈથી કર્મબંધ... સંસાર વધે છે. એમ માની સારી ચીજનો આગ્રહ ન રાખે. પણ નિર્દોષ ચીજનો જ આગ્રહ રાખે.
મંડળી સ્થવીર જે ગોચરી આપે તેમાં ઉપરની ભાવના ચિંતન કરે. જમવું નિમ્ ધાતુ સ્વાદુ અર્થમાં “વાપરવું. વિ. + + પૃ ધાતુ ખાડો પૂરવાના અર્થમાં થાય છે.
મોક્ષનું સાધન - રત્નત્રયી અને તેના હેતુભૂત શરીર તેને ટકાવવા માટે વાપરે. સમાચારીમાં ઢીલાશ ન આવવા દે. ખાડો પૂરવામાં હીરા-પન્ના વિગેરે ન હોય. તેમાં તો પત્થરાદિ હોય. તેમ સુંદર વિગઈથી ખાડો ન પૂરાય. પણ અંત પ્રાંત ગોચરી લેવી. અનાદિના સંસ્કારોને કાબુમાં લેવા માટે મર્યાદાપૂર્વક વાપરવું. સમાચારીના પાલન માટે જ વાપરવાનું છે.'
ગોચરી લેવાની પદ્ધતિ સુંદર ન હોય તો શાસનની ભૂમિકા ઉપર આવેલ આત્મા પડી જાય. પાત્ર એટલે ઉત્તમ. જ્ઞાન-દર્શનચારિત્ર એ પાત્રમાં પોતાની રત્નત્રયીનો ભાવ કેળવવો પડે. તો જ એ ગોચરી ગૃહસ્થના ઉપકાર માટે થાય. વિકારી વાસનાને કાબુમાં લેવા જ્ઞાન વૈરાગ્ય ભાવના વિગેરે અનેક માર્ગો છે. ગોચરી વખતે સંપૂર્ણ મૌન જાળવવું. ૫૦ ઠાણા ગોચરી વાપરતા હોય તો પણ બહાર ઊભેલ વ્યક્તિને ખ્યાલ પણ ન આવવો જોઈએ કદાચ ત્યાગ હોય તો પણ ઈશારાથી ના કહે અથવા ગોચરી જતા પહેલાં મંડળી સ્થવિરને કહી દે. પણ ગોચરી વખતે બોલે તો નહીં જ. જો એક સામાન્ય હાશ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૧
૫૪)