________________
આસકત જીવને - અબુધ છે પરિજન જેનો તે અબુધ જનને. પરિ +વૃ ધાતુ ચારે બાજુથી મેળવે ! શું?. તત્ત્વને મેળવે ! તે પરિવાર કલ્યાણને મેળવે તે પરિવાર, કામરાગનો પ્રતિબંધ હોય તે કામ.
વિષયવાસનાથી વ્યાસ જીવને વિષયમાં રાગ હોય. (જીવને ધર્મમાંથી ખસેડે છે.) અબુધ-કામરાગના પ્રતિબંધ પણાથી તે કામમાં પ્રસકત થાય. વિષયસુખની આસકિત ધર્મથી ખસેડે છે. ધર્મના રાગથી ખસેડે છે. કામરાગ, સ્નેહરાગ, દ્રષ્ટિરાગ એ ત્રણ રાંગ પૈકી કામરાગની વાત છે. કામના બીજા શબ્દો કહે છે. (કામથી શરીર ધોવાય.) કામ-રોગ દરેક પ્રકારનાં દ્રવ્ય-ભાવરોગ ઉત્પન્ન થાય છે. આવો.. અર્થ કેમ ? કામની ઇચ્છા, ભોગની ઇચ્છા, પરંપરાએ રોગની ઇચ્છા કહે છે. આ મદનકામની વાત છે. કામની ઈચ્છાને ન રોકનાર સાધુપણું કેમ પાળે? '
હવે ગાથાના ઉતરાર્ધમાં પદના નિક્ષેપો કરે છે. ના સ્થાન સરળ છે. (૧) દ્રવ્યપદ - શરીર - મૃતક ભાવશરીર- બાળમુનિ.
તદ્રવ્યતિરિકત- જેની ઉપર આપણે કાંઈ ઉપયોગ થાય છે કોતરીને બનાવેલું હોય. (કુટ્ટીમ) પત્થરમાં નામ વિગેરે કોતરેલ હોય તે ઉત્કીર્ણ... બીબામાં મીણનો રસ ઢાળે. પછી બીબા કાઢી નાખે. તે પણ ઉત્કીર્ણ કહેવાય. તેથી મદનમખા પુષ્ટ થાયી પાસે રહીને જે આકાર આપે તે ઉપનેજ્જા. જેનાં આંખ-કાન-નાક-વિગેરે રંગ કર્યા હોય તે પણ દ્રવ્યપદ.
પદ એટલે સ્થાન દ્રવ્યપદમાં ચીજની જ ઓળખાણ હોય છે. ભાવપદ બે પ્રકારે અપરાધપદ નો અપરાધપદ રાધ એટલે વ્યવસ્થિત = તૈયાર કરેલું રાંધેલું. નિષ્પન્ન = અનાજ કહેવાય.
નિષ્પન્ન થયેલાને બગાડે તે અપરાધ પદ. આત્માના વિકાસને બગાડે. આત્માના અપ્રશસ્ત અધ્યવસાય તે ભાવ અપરાધ. શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૯
(૩૨)
