________________
અપરાધપદ - (ઇન્ડિયાદિ વસ્તુ) નો અપરાધપદ બે પ્રકારે. જેના દ્વારા આત્માની સિધ્ધિ - વિકાસ ન અટકે તે નો અપરાધ પદ નો' મૂકવાનું કારણ નિષેધ કરવા છતાં થોડી અપરાધની શકયતા બતાવવા માટે છે. ન સર્વથા નિષેધ માટે છે. તે બે પ્રકારે (૧) માતૃકા પદ - માતૃકા - ક્ષરાણિ - બારાખડી અક્ષરો. આ અક્ષરોથી શાસ્ત્રાભ્યાસ તેથી આત્મશુધ્ધિ વિકાસ થાય. નો માતૃકાપદ જે પદ માતા સમાન છે. એમાંથી બધું ઉત્પન્ન થાય છે. તે ત્રિપદી “ઉપમેદવા” આદિ..!
સંકલ્પને વશ થઇશ તો પદે-પદે વિશાદ પામીશ એમ માનીને આગળ વધે છે. તેના માટે નો માતૃકાપદ ચિલાતીને. ઉપશમ-વિવેકસંવર એ નો માતૃકાપદ.
નોમાતૃકાપદ બે પ્રકારે(૧) ગ્રથિત (૨) પ્રકીર્ણક ગ્રથિત ચાર પ્રકારે... ગદ્ય-પદ્ય-ગેય-ચૌર્ણ, ધર્મ-અર્થ-કામ માટે આ (કથોપયોગી પદ) ચારની રચના થાય. ત્રણમાંથી સમુત્થાન એનું તે ત્રિસમુત્થાન. મોક્ષ ધર્મનું ફળ હોવાથી ધર્મ માટે કહેવાયેલાં પદાદિથી મોક્ષ આવે માટે એને જુદુ કહયું નથી. અથવા તો આ લૌકિક માટે વાત કરીએ તો ત્રિસમું સ્થાન કહયું. ગદ્યનું સ્વરૂપસૂત્ર-અર્થ ઉભયને ... સમજીને અમલમાં મૂકવી તે ક્રિયા. તદ્રને અનુકુલ કિયા તે તદુભય સૂત્ર-અર્થ વખતે બધી. મર્યાદાં-સ્થાન-કાળાદિની જળવાય તે ઉભય. વળી (૧) શ્રવ્યમ્ (૨) હેતુનિયતુ (૩) ગ્રથિત - આનુપૂર્વીથી બહુવચન, પહેલાં સહેલું પછી કઠીન. આદિ રીતે છેલ્લે નિગમન વિગેરે... (૪) અપાદ-છંદ રચનામાં ઉપયોગથી પાદવર્તીત. (૫) વિરામવાળું સંયુકત-અર્થથી (પાઠથી નહી).
'જહાઅસમાહિઉં-પુરું ન થાય તેવું નહીં. (સાઇકબાધેલું) પદ્ય આ ત્રણ ભેદે - ચાર પદમાં સમ અક્ષર વડે. સમ (૧) પાદ અક્ષર વડે "(૨) વિષમ = ૨-૪ પદો સરખા હોય છે. અર્થસમ - ધન્ટ પ્રકાર કરે તે. શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૯ - - - - - 33)