________________
આગળના.... પગથીયા ચઢે ત્યારે શુકલ ધ્યાનનો સહારો લે. તેથી તે આગળ જાય છે. ૧૩મે ગુણઠાણે યોગજન્ય માત્ર કંપન ચાલે છે. તેને પણ ૧૪મે ગુણઠાણે આત્મા સ્થિર કરે છે. ૭-૮-૯-૧૦-૧૨-૧૩૧૪ ગુણઠાણે ઉતરોત્તર ઓછું.... કંપન હોય...! સહુથી વધારે કંપન મિથ્યાત્વીને હોય. ભલે તે ભૂગર્ભમાં બેઠેલો હોય....! ખાડામાં હોય. ૧પદિવસ કે મહિનો હોય તો પણ કંપન ઓછું થાય જ નહીં. જ્ઞાનીઓ કહે કે અન્યમતના તપાસ વિગેરે કાયાથી એક જગ્યાએ બેસે પણ આત્મ પ્રદેશમાં કંપન ન ઘટાડી શકે. તેઓને ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે વિચરનાર સાધુ કરતાં કેટલાંય ગણો બંધ થાય. નિર્જરા ઓછી..... સાધુને નિર્જરા વધારે થાય.
સાતમા ગુણઠાણાથી આગળ વધે ત્યારે શુકલ ધ્યાનનો સહારો લે છે. જૈન- શાસનમાં ધ્યાનને સ્થાન નથી એમ અપેક્ષાએ કહી શકાય. જૈન શાસનમાં ધ્યાનને, સ્થાન છે એવું બીજે કયાંય નથી એમ
પણ કહી શકાય.
પૂ. રત્નશેખર સૂરી મહારાજે ગુણસ્થાનક ક્રમારોહમાં ૨૩મી ગાથામાં કહયું છે કે જે... આત્મા આવશ્યક ક્રિયાનો ત્યાગ કરી ધ્યાન ધરે. શ્રાવકે - ૧૨-૧૨ કલાકે ૬ આવશ્યક કાર્ય કરવા જોઈએ જો આમાંથી એકપણ ન કરે ને બીજી બાજુ બે-બે કલાક ધ્યાન ધરે તો તેવા ધ્યાનને શાસનમાં કોઇ સ્થાન નથી.
=
આવશ્યક ક્રિયાનો ત્યાગ કરીને ધ્યાન ધરવું એમ કહેનારને અથવા જેમ-તેમ કરનારને આજ્ઞા વિના સ્વતંત્રપણે કરનારને જ્ઞાનીઓએ શરૂઆતમાં આયંબિલનું પ્રાયશ્ચિત..... બતાવ્યું છે. અને વધતાં-વધતાં ઉઠમણા સુધી બતાવેલ છે. ઉઠમણુ = માંડલીમાં બેઠો હોય અને ઉઠાડી મૂકે. અનાદિ કાળના સંસ્કારોને વશ થયેલો આ આત્મા પોતાના જીવનમાં અન્ય સાધુઓ સાથે આરાધના ન કરી શકે. મોહનીયના સંસ્કારને વશ થઇને સમાચારીને, ક્રિયાનો અપલાપ કરનાર (સમુદાયમાં પ્રતિક્રમણ વિગેરે ન કરે તો) ને છેલ્લું પ્રાયશ્ચિત શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૫૭
૩૪૮
