________________
નબળી પાડે. એ જ્ઞાન માત્ર દુનિયાના જનરંજન કરવા માટે કામ આવે. વિવેક બુધ્ધિની જાગૃતિ ન થાય તો મોહનીયના પુદ્ગલો વધારે છે. એ પગ પર કુહાડા મારવા જેવું છે. જ્ઞાન એ બે ધારી તલવાર એક બાજુ અદ્ભૂત નિર્જરા.... જ્ઞાની શ્વાસોચ્છવાસમાં કરે કર્મનો ઘાત અજ્ઞાની પૂર્વ ક્રોડ વર્ષે કરે કર્મનો ઘાત.
એકલું જ્ઞાન તો માત્ર જનરંજન માટે અને અહંકારને વધારનાર છે. શાની = જ્ઞાન જેનામાં પરિણમ્યું છે તે જ્ઞાની કહેવાય પોથીનું અક્ષરનું જ્ઞાન પંડીતનું જ્ઞાન પોથીનું પાંડીત્ય એ જ્ઞાની નહીં પણ જ્ઞાનવાન્ ! ધન કબાટમાં મૂક્યું હોય તો... ધનનો કબાટ કહેવાય. જ્ઞાનં શીતં અન્ય અસ્તિ - સ્વભાવ અર્થમાં ‘ફૅન્' પ્રત્યય થાય છે. જ્ઞાની - ધર્મી જેના સ્વભાવમાં જ્ઞાન-ધર્મ વણાઈ ગયું છે. શાનીની દરેક ક્રિયા જયણા પૂર્વકની હોય જે ભગવાનની આજ્ઞાને સામે રાખીને ન ચાલે તે અજ્ઞાની, અજયણા પૂર્વકની પ્રવૃત્તિ હોય તે અજ્ઞાની..! જે બોલે તો... મોંઢામાંથી અંગારા' ખરે. ઘોર-કઠોર વચન બોલે તે અજ્ઞાની કહેવાય. બોલતા ફુલ ખરવા જોઈએ. જેથી તેનો આત્મા ઓળખાય. તેનું લક્ષણ જ્ઞાનનું પરિણમન કેટલી ભૂમિકા સુધી પહોંચ્યો છે.
કર્મરજને ધૂણાવી નાખવાની વાત ભાવસંવરથી બતાવી છે. દીક્ષા લીધી એટલે ઉત્કૃષ્ટ સંવરની પ્રાપ્તિ થઇ. દુનિયાના આત્મા જે ધર્મ કરે છે તેથી જે નિર્જરા કરે તેથી દીક્ષા પછી તે સાધૂ ઉત્કૃષ્ટ સંવરભાવથી ચૌદ ગુણસ્થાનક સુધી પહોંચી શકે. ગૃહસ્થ નહીં..!
જ્ઞાનની ભૂમિકાને પચાવીને જગતના સર્વ પદાર્થોનો... અત્યંતર રીતે ત્યાગ કરીને કર્મને ધૂણાવે તે ઉત્કૃષ્ટ સંવર.
સમ્યક્ જ્ઞાન, સમ્યક્ ચારિત્ર એ બે વચ્ચે વધારે મહત્ત્વ કોનું? અપેક્ષાએ જ્ઞાનનું છે જ્ઞાની અને અજ્ઞાની વચ્ચે તફાવત સમજવાની જરૂર છે. પૂ. શિલાંકાચાર્ય ભગવંતે આચારાંગ સૂત્રના પહેલા શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૫૨
૩૧૦
