________________
જિનશાસનની સાચી ઓળખાણ નહીં થાય. બોધિબીજ = જેનાથી આત્માને બોધિની પ્રાપ્તિ થાય તે..! જીવનમાં ઉત્કૃષ્ટ અનુપમ ભાવસંવર આજ સુધી આત્માએ પ્રાપ્ત કર્યો નથી. એવો ભાવસંવર જ્યારે આત્માને પ્રાપ્ત થાય ત્યારે કર્મને ધુણાવી નાખે. પોતાના જીવનમાં કલુષિત પરિણામ થયો હોય તેને નિંદા ગહથી ધુણાવી નાંખે. અંકલેશથી કષાય ટકે વેશ્યા ઉત્પન્ન થાય તેથી તીવ્ર રસવડે સ્થિતિ મોટી બંધાય તેથી આત્મા વિચારે એનાથી મારો સંસાર વધે તેથી સંકલીષ્ટ પરિણામથી પાછો ફરે. વિશુધ્ધમાન પરિણામ તરફ વળે જેથી સ્થિતિરસને ખલાસ થતાં વાર ન થાય પછી કર્મ જરૂપ બની જાય. એને માત્ર ઝાપટ મારવાની જ જરૂર છે. કપડાંને સામાન્ય રસ ચોંટી જાય તો તેને ઝાપટ મારે એટલે રજ ખરી જાય. ચીકાશ હોય તો સાબુ-સોડા વાપરવા પડે. ચીકાશ જાય એટલે રજ પણ જાય. રજ = ખાલી યોગજન્ય બંધાયેલા કર્મ છે.
સાધુજીવનમાં જયણાને ઉપયોગની પ્રવૃત્તિ કેટલી જરૂર છે. તેમાં જયણા-ઉપયોગની પ્રવૃત્તિમાં જ્ઞાનીની આજ્ઞા ઘણી મહત્ત્વની છે. સમ્યક્ ચારિત્રને ટકાવનાર સખ્યમ્ દર્શન છે. સમ્યમ્ જ્ઞાનને દર્શન તે બંનેમાંથી સમ્યક્ દર્શનની ખાસ જરૂર છે. એમાં ચારિત્રની ભૂમિકા ગર્ભિત રીતે રહેલી છે. સમ્યક જ્ઞાન અને ચારિત્ર તે બંનેમાંથી સંગ ચારિત્ર મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તેને ખાસ સમજવાનું છે. હકીકતમાં, ચારિત્ર ક્રિયા છે. ભણવા પાછળ સમાચારી, આશા, ક્રિયા બધું ગૌણ થાય એવું ક્યારે બને? જ્યારે આત્મામાં જયણાએ ભગવાનની આજ્ઞા નથી એવું માને આથી ચારિત્રની ભૂમિકા નબળી પડે આથી જયણાના ઉપયોગને કેળવે સમાચારીના પાલનથી મોહનીયકર્મના ભુક્કા બોલાઈ જાય. જેથી જ્ઞાનનું આવરણ નાશ થઈ જાય.
ચારિત્રને ગૌણ કરીને મેળવાતું જ્ઞાન તે ચારિત્રની ભૂમિકા શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - પરાક્ર
૩૦૯)
