________________
બહારના સ્વરૂપનું જ્ઞાન તે જાણવું... અવગમ કરવું. '
કલ્ય+ = કલ્ય=સ્વસ્થતા. સહેલાઈપૂર્વક જીવન જીવવું તે જગતની દ્રષ્ટિએ સર્વ ઈન્દ્રિયોની પ્રાપ્તિ થયેલી હોય. કલ્ય શાતાવેદનીયનો ઉદય હોય, સર્વપ્રકારની અનુકૂળતા હોય તેને કલ્ય કહેવાય. પણ તે ઔદયિક ભાવનું હોવાથી દ્રવ્ય કલ્યાણ છે. પણ અહીં કર્મ સર્વ ખસી જાય. આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ ખબર પડે. અંતરંગ પરિણતિમાં રાગ-દ્વેષ સંકલેશ ન હોય. એવી તે કર્મના ક્ષયથી પ્રાપ્ત થાય (થતી પ્રવૃત્તિ તે ભાવકલ્યાણ)
કર્મનો ઉદય પૂરો થાય ત્યારે ચક્રવર્તી પણ મહાદુઃખી થાય. બ્રહ્મદત્ત ચક્રવર્તી ૧૬ વર્ષ સુધી આર્તધ્યાન કરીને સાતમી નરકે ગયા. બીજાની મહેરબાનીથી થતું કલ્યાણ તે સાચું નહીંપણ કર્મનો ક્ષય થાય. મોહનીય કર્મનો અંશ ન રહે. ઘાતી-અઘાતી કર્મનો ક્ષય થાય, કેવલ પામે, અનંતાનંત સુખને પામે એવું જે સુખ તે ભાવકલ્પ! વય મોક્ષ માહિતિ પ્રાંય તિા - મોક્ષ તરફ લઈ જાય તે કલ્યાણ... જગતમાં કોઈને સારો ઉપદેશ આપવો મોક્ષ તરફ લઈ જવું તે પરંપરાએ કલ્યાણ....! જે કર્મના બંધનમાંથી છુટકારો કરાવે તે સીધુ કલ્યાણ....!
ઉત્કૃષ્ટ સંચમની આરાધના તે જ ભવમાં કેવલજ્ઞાન અપાવે. મધ્યમ કોટીની આરાધના ત્રીજા ભવમાં કેવલજ્ઞાન અપાવે. જઘન્ય કોટીની સંયમની આરાધના સાત-આઠ ભવમાં કેવલજ્ઞાન અપાવે. મોક્ષે જાય. ..
મધ્યમ જઘન્ય કોટીની આરાધના પાંચમા આરા સુધી સતત ચાલે છે. એથી મોક્ષના દ્વાર સુધી પહોંચાય. પછી વાયા-વાયા-મોક્ષે જવાય. સંચમ શાથી ઓળખાય ? ભગવાનના શાસનના આગમનું શ્રવણ કરવાથી. શ્રવણ બે પ્રકારે શ્ર+ =શ્રવણ. શ્રવ=વહેવું. ભાવમાં સન્ પ્રત્યય. વહેતા પ્રવાહને આપણા કાન સુધી લઈ જવું શ્રી દશવૈકાલિક વાચનાં - ૪
૨૬૧)
