________________
નિર્જરા ન કરાવે...
ભાવ પાપ મોહનીય કર્મ છે ઘાતીકર્મ છે. તેને ટકાવવા માટે દ્રવ્ય પાપ ખોખું છે. સત્તર પ્રાણાતિપાતાદિમાં મિથ્યાત્વ છે. મુનિ જો જીવનમાં (૧) આશ્રવને-અટકાવવા પ્રયત્ન ન કરે. (૨) સર્વજીવોમાં આત્મતુલ્ય ભાવ (૩) ઈન્દ્રિય દમન (૪) વિષય વાસનાને ન ઘટાડે તો મુનિપણું દ્રવ્ય પુરતું જ છે.
-
ભગવાનના શાસનમાં આજ્ઞા પ્રમાણે સૂક્ષ્મ રીતે હિંસા તે અહિંસાનું સ્વરૂપ છે. શલ્ય મિથ્યાત્વનો પ્રકાર છે. મહાનિશીથ સૂત્રના પહેલા અધ્યયનમાં કહ્યું છે.... પંચ ન રીસ જે દેખાય નહી પણ અંતરમાં ખટકે તે શલ્ય. જે દેખાય તે તો કાંટો કહેવાય.
ઉપરી દ્રષ્ટિએ સારા પણ છૂપી રીતે પાપ કરે તે શલ્ય મિથ્યાત્વ ઉપરથી દેખાવ સારો કરે પણ અંદર પુદ્ગલનો ભાવ ભારોભાર બેઠો હોય. પાપ છૂપાવવાની વૃતિ બેઠી હોય... તે મિથ્યાત્વશલ્ય.
કર્મના સંસ્કારોમાં લઈ જનાર, નીચે પાડનાર અને બધી કર્મપ્રકૃતિને ખેંચી લાવનાર એક મોહનીય જ કર્મ છે. જ્યાં સુધી જીવ છે ત્યાં સુધી મલિન-આરંભી જીવન જીવે છે. તે દ્રવ્ય પાપ...! પણે એમાં જ્યારે મોહનીય-મિથ્યાત્વ ભળે ત્યારે ભાવપાપ...!
તીર્થંકર. પરમાત્મા વિહાર કરે, હાથ-ઊંચો નીચો કરે એમાં હિંસા તો થાય જ પણ પેલા સમયે બાંધે, બીજા સમયે ભોગવે, ત્રીજા સમયે ખલાસ...! ૧૩માં ગુણઠાણે શાતા વેદનીય બાંધે તીર્થંકર પરમાત્માને કર્મ બાંધવાનો ભાવ નથી. મોહનીયનો ક્ષય.. કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ ૧૦ ગુણઠાણાથી જ કર્મબંધ બંધ થઈ જાય. પણ પૂર્વ પ્રયોગથી જ પ્રવૃત્તિ ચાલે ૧૪મે અયોગી કેવલી કહેવાય.
સાધુજીની મર્યાદા વ્યવસ્થીત પાલન કરવા છતાં જો સર્વ જીવો પ્રત્યે આત્મ તુલ્ય ભાવ ન જાગે તે દ્વારા યોગોને અટકાવવાની પ્રવૃત્તિ
શ્રી દશવૈકાલિક વાસના - ૪૪
૨૪૯
