________________
હોય તે ગીતાર્થ)
જ્ઞાનીની આજ્ઞા મુજબ ચાલવું તે સંવર...!
મન મરજી મુજબ ભણવાનું મહત્ત્વ નથી પણ ભગવાનની આશા મુજબ ભણવાનું મહત્ત્વ છે. ભણવા બેસે પણ કાળાકાળનો વિચાર ન હોય તો જ્ઞાનાવરણીય કર્મ અને મોહનીય કર્મ બંધાય! - એકેન્દ્રિયાદિમાં કર્મની સ્થિતિ ઓછી બંધાય. ત્યાં સમ્યગદર્શનની લગામ નથી. આશ્રવના હારોને અટકાવવા એજ જ્ઞાનાચારનું મહત્વ છે. આશ્રવના કારોને અટકાવવા માટે એજ જ્ઞાનાચારનું મહત્ત્વ છે. મા-શ્રવ કર્મના પ્રવાહોનું આવવું તે આવ. આશ્રવના દ્વારા અટકાવવા એટલે ? આજ્ઞાની વિરૂદ્ધ ચાલે, મનને પ્રધાન બનાવે, તો આશ્રવ આવે. આજ્ઞા મેઈન હોય અને મનમુખી ન થાય તો આશ્રવ અટકે. આ વ્યાખ્યા સાધુ સંબંધી છે ગૃહસ્થ સંબંધી નહીં. આજ્ઞા રહિતપણે શુભ અનુષ્ઠાન પણ અશુભમાં ખતવાય છે. પાંચ ઈન્દ્રિય અને મન પૃથ્વીકાય વિગેરે છ એનો રાજા મન છે. મનને ઊંધું કરો તો નમ. શાસનની વફાદારી આજ્ઞાનું મહત્વ એટલે જ નમ. ઈન્દ્રિય પર કાબુ કોનો છે? મનનો છે. એની જગ્યાએ આજ્ઞાને મુકવાની છે.
જ્ઞાનાચારના ૮ ભેદ. કાળની મર્યાદા પાલન ન કરે તો વિપરીત-વિપર્યય એટલે ઉંધુ થાય. જ્ઞાન ભણે જ્ઞાનાવરણીય ખપાવવા પણ બાંધે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ, જ્ઞાન ભણે છે મોહને કાપવા બાંધે મોહનીય કર્મ. કાળ વિગેરે ન સાચવે તો જ્ઞાન ભણવાનો ઉદેશ બર ન આવે.
ચાલુ સ્કુલની ચોપડી કરતાં આપણાં પુસ્તકોનું બહુમાન શા માટે? આમાં અર્થનું પ્રકાશન છે માટે સૂત્રને અર્થ પાછળ જોડવું પડે
જે સૂરના અર્થની તારવણી આશ્રવના ઘટાડામાં અને સંવરના વધારામાં થાય તે ગીતાર્થ....! શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૨૦
-૧૦૩)
