________________
ચાર તો ન જ થાય.
વિસંત્રિત પાર્થનામ્ અનુક્ષ વિ. સંનિત એટલે છુટાછુટા પદાર્થો અન્ય વિચારો ઘર કરી ન જાય માટે મંત્ર-આગમ પદાર્થનું ચિંતન. આથી આજ્ઞાનું બહુમાન...! ધારાબદ્ધ પરાવર્તના ન થાય....!
વિસંતિત પાનામ્ અનુક્ષા = જેમકે નિગોદનું સ્વરૂપ, સિદ્ધિનું સ્વરૂપ આમ પદાર્થો ફર્યા કરે. ધારાબદ્ધ ન થાય. ગ્રંથનું આલંબન ન લેવાય. ક્ષયોપશમ મુજબ ઉપરોક્ત અનુપ્રેક્ષા વિચારે! ચિંતનાત્મક છે શબ્દાત્મક નથી. મનુ=પાછળ, સૂત્રની પાછળ પ્રેક્ષા કરવી તે અનુપ્રેક્ષા કરે. ખેતી આદિ કાળે-સમયે જ કરે તો ફળે. તેમ જ્ઞાનનું ફળ મોહનીચનો ક્ષયોપશમ મેળવવાનો છે. માત્ર જ્ઞાનાવરણીયના ક્ષયોપશમ માટે જ્ઞાન ભણે તો મિથ્યાત્વ.' જ્ઞાનાવરણીયના ક્ષયોપશમ માટે ઉપવાસ ન કરે. કેવલજ્ઞાન કરે. મોહનીયના ક્ષયોપશમ માટે કાઉસ્સગ્ન કરનાર કેટલા ? ચારિત્ર મોહનીયને કાપવા આરાધના કરનાર કેટલા ?
માત્ર જ્ઞાનાવરણીયનો ક્ષયોપશમ સંસારમાં ડુબાડે પણ મોહનીય પછી જ્ઞાનાવરણીયનો ક્ષયોપશમ સંસારથી તારે. મુખ્ય ચારિત્ર મોહનીયનો ક્ષયોપશમ કરવાનો છે.
જ્ઞાનીએ સાધુને તપ-ત્યાગ-સ્વાધ્યાય વિગેરે... ચારિત્ર મોહનીયના ક્ષયોપશમ માટે બતાવ્યા છે. દેવવંદન પણ પરંપરાએ ચારિત્રમોહનીયના ક્ષયોપશમ માટે છે..! તીર્થયાત્રા ચારિત્રની શુદ્ધિ માટે છે અંધારે કરે... અથવા યાત્રા કરીને પ્રતિક્રમણમાં ગોટાળા કરે તો યાત્રા નહીં... ચારિત્રને સાચવીને યાત્રા ન કરે તો ય પ્રાયશ્ચિત્ત આવે.
રસ્તામાં આવતાં દેરાસરના દર્શન ન કરે તોય છટ્ટ આવે. છેવટે શિખરને પણ નમો જિણાણ કરી અભિમુખતા બતાવવી. ઓઘ નિર્યુક્તિ-પંચવસ્તુ વિગેરેમાં... સંયમયાત્રા જ મુખ્ય કહી છે...! ચારિત્રને ગૌણ કરીને યાત્રા કરવાની ના જ છે. તીર્થયાત્રા કરતાં શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૧)
+(૯૪)
