________________
શ્રી વિમલનાથજી
476
સાહેબ ! સમરથ તું ધણી રે, પામ્યો પરમ ઉદાર; મન વિસરામી વાલો રે, આતમચો આધાર. વિમલ૦૪ પાઠાંતરે “સાહેબના સ્થાને “સાહિબ' એવો એક પાઠફેર છે.
શબ્દાર્થ છે સાહેબ ! હે વિમલજિન! આપ મુજ સેવકના એવા ધણી - માલિક છો કે, જે સર્વશક્તિમાન તો છો જ, પણ પાછા પરમ ઉદાર, મનને વિસરામ પહોંચાડનારા, વહાલ કરનારા અને વહાલા લાગનારા છો, જે ખરેખર તો, મારા આત્માના જ આધારરૂપ, આત્માને આલંબનરૂપ છે.
લક્ષ્યાર્થ-વિવેચન : સર્વોચ્ચ પદે બિરાજમાન, અને સંસારના સર્વોચ્ચ ઐશ્વર્યના સ્વામી હોવા છતાંય તીર્થકર ભગવંતનો વ્યવહાર કેવો સહજ, સત્યપૂર્ણ, મૉની મમતા સભર, પ્રેમ નીતરતો અને વાત્સલ્યપૂર્ણ હોય છે, તેની વાત યોગીરાજે, કવિશ્રીએ આ ગાથામાં ગૂંથી છે. હે પ્રભો ! તમે આત્મ-સંપદાથી સંપૂર્ણ છો ! સમૃદ્ધ છો ! તમે સર્વ શક્તિમાન છો ! મારા સમર્થ સ્વામી છો !! આપ સમર્થ અને સમૃદ્ધ તો છો જ! પણ પાછા એવા તો દરિયાદિલ પરમ ઉદાર છો કે, આપવા બેસો તો, પાછું વળીને જોતા નથી. આપની પાસે રહેલ બધી જ સંપદા આપી દો છો અને આપના જેવો બનાવી દઈ, આપની હારોહારનું સ્થાન આપી, આપની હરોળમાં બેસાડો છો ! આવા આપ જેવા સર્વસમર્થ સમૃદ્ધ અને પરમ ઉદાર માલિકને હું પામ્યો છું ! કે જે....
પરમ ઉદારતાથી એની આત્મસમૃદ્ધિનું દાન તો કરે જ છે પણ પાછો મીઠો આવકાર આપીને, પીઠ થાબડીને, બરડો પસવારીને, વહાલ કરીને, મન ખુશ થઈ જાય એવી રીતે, એના પ્રેમરસ અને કરુણારસથી ભીંજવી દઈને, એની વીતરાગતા, એની નિર્વિકલ્પતા, એની સર્વદર્શીતા,
આત્મસુખની શ્રદ્ધા એ દર્શન છે. આત્મસુખની ઓળખ એ જ્ઞાન છે અને
આત્મસુખનું અનુભવન એ યારિત્ર છે.
