________________
શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીજી ,
840
આત્મધ્યાનના પ્રભાવે ભરતચક્રી આરિસા ભવનમાં કેવલજ્ઞાન પામ્યા અને તે જ આત્મધ્યાનના પ્રભાવે મરૂદેવા માતા પણ હાથીની અંબાડીએ કેવલજ્ઞાન પામ્યા. ધ્યાનના યોગે ભવ્ય જીવ નિર્વાણપદને પ્રાપ્ત કરી લે છે.
આત્માના દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયના ધ્યાનથી કેવલજ્ઞાન અને મોક્ષ મળે છે. ઈડા-પિંગલા નાડીનો ત્યાગ કરીને જો ઉપયોગ સુષુણ્ણા નાડીમાં જોડાઈ જાય છે, તો તે ઉપયોગને બ્રહ્મરંધ્રમાં સ્થિર કરીને ધ્યાનના પ્રભાવે યોગીઓને પરમ જ્યોતિનાં દર્શન થાય છે. શુદ્ધતા ધ્યાન એમ નિશ્ચયે આપનું, તુજ સમાપત્તિ ઔષધ સકલ પાપનું દ્રવ્ય અનુયોગ સંમતિ પ્રમુખથી લહી, ભક્તિ, વૈરાગ્યને જ્ઞાન ધરીએ સહી.
- ૩૫૦ ગાથા સ્તવન. ઉપા. યશોવિજયજી મહારાજા ' હે પ્રભો ! આપના શુદ્ધ સ્વરૂપનું ધ્યાન કરતા કરતા સાધક આત્માને જ્યારે આપની સાથે સમાપત્તિ થાય છે અર્થાત્ આપના સ્વરૂપની અભેદાનુભૂતિ થાય છે ત્યારે તે સમાપત્તિ જ સઘળા પાપનો નાશ કરવા માટેનું ઔષધ છે. આ વાત સંમતિ તર્ક વગેરે દ્રવ્યાનુયોગના ગ્રંથોમાં કહી છે, જેને પામવા સાધકે ભક્તિ, વૈરાગ્ય અને જ્ઞાનનો સુમેળ સાધવો જોઈએ.
જે ઉપાય બહુવિધની રચના, યોગમાયા તે જાણો રે.. શુદ્ધ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યય ધ્યાને, શિવ દીયે પ્રભુ સારાણો રે...
- અરનાથ જિન સ્તવન.. ઉપા. યશોવિજયજી મહારાજા મોક્ષને પામવા ધ્યાન એ મુખ્ય સાધન છે. બીજા ઉપાયો એ . ધ્યાનની પ્રાપ્તિ માટેના કારણો છે. અષ્ટાંગ યોગનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ
શુભભાવ એટલે મોહમાં સુધારો, મોહનો ક્ષયોપશમ; જ્યારે શુદ્ધભાવ એટલે મોહનો નાશ (ક્ષય).
