________________
શ્રી શ્રેયાંસનાથજી
416.
વિકલ્પનું સ્કૂરણ જરૂર થશે. ક્ષરમાંથી અક્ષરમાં જવાનું છે. નશ્વરમાંથી શાશ્વતમાં જવાનું છે. સરી જનારો શબ્દ જે ક્ષર છે - વિકલ્પ છે તેમાંથી, શબ્દનું મૂળ અશબ્દ અક્ષર જે નિર્વિકલ્પ છે તેમાં જવાનું છે.
ગાથાના ભાવ ખૂબ ગહન છે. એનો તાગ મેળવી શકવો દુષ્કર છે. છતાં વિચાર કરતાં લાગે છે કે કવિવર્ય યોગીશ્રીના કહેવાનું તાત્પર્ય એમ હોઈ શકે છે કે...
શબ્દનયથી મળેલા અધ્યાત્મના અર્થને અને એમાં રહેલાં ભીતરના ભાવને સમભિરૂઢનયથી પકડીને એને એવભૂતનયરૂપે પરિણમાવજો !! શબ્દ અધ્યાતમને સાંભળીને એના અર્થથી ભીના થઈ એને હાર્દિક બનાવી આધ્યાત્મિકતાને એટલે કે આત્મદશા જે નિર્વિકલ્પદશા છે તેને પામજો !!! એ દશાને પામો નહિ ત્યાં સુધી, કોઈ અવઢવ રાખ્યા વિના, નિઃશંક બની, પૂરેપૂરી શ્રદ્ધાથી નિર્વિકલ્પપણે એનો આદર કરતાં રહેજો અને આચરણમાં ઉતારતાં રહેવાની આરાધના કરતાં રહેજો. શાસ્ત્રો દીપક છે. કારક નથી. અધ્યાત્મ શાસ્ત્રોએ બતાવેલા આધ્યાત્મિક માર્ગે સ્વયં આપણે ચાલવાનું છે અને આધ્યાત્મિકદશા એટલે કે નિર્વિકલ્પદશાના મુકામે સ્વયં આપણે પહોંચવાનું છે, જેથી આધ્યાત્મિકતાના સહજાનંદઆત્માનંદનું આસ્વાદન થાય.
એ શબ્દ અધ્યાત્મમાં ભજના છે. એટલે કે શબ્દથી મળતાં અધ્યાત્મમાં આધ્યાત્મિકતા હોય પણ ખરી અને કદાચ ન પણ હોય; એવું બની શકે છે. કોઈક એક અપેક્ષાથી કે કોઈક એક નય-દષ્ટિકોણથી તેમાં અધ્યાત્મ હોય પણ બીજી અપેક્ષા, બીજા દૃષ્ટિકોણથી તેમાં આધ્યાત્મ ન પણ હોય. એ ભજનાને જાણીને તે સમયે “હાન-ગ્રહણમતિ ધરજો રે..” એટલે કે વિવેક બુદ્ધિ વાપરજો. જે નય, જે અપેક્ષાથી અધ્યાત્મ ગ્રાહ્ય હોય, તે નયે, તે અપેક્ષાથી તેની ગ્રાહ્યતાનો સ્વીકાર
સંસાર જેને ગમે છે તે સંસારમાં રમે છે અને જે સંસારમાં રમે છે તે સંસારમાં ભમે છે.
