________________
'669
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
પર કોટિશિલાને પણ રૂના પુમડાની જેમ ઉંચકીને ફેંકી દેનારા વાસુદેવોપ્રતિવાસુદેવો-ચક્રવર્તીઓ પણ એક રાગના તાંતણાને તોડી શકતા નથી; એવી સંસારની વિચિત્રતા છે અને મનની નિર્બળતા છે.
અઢાર પાપ સ્થાનકમાં દશમા રાગ પાપસ્થાનકની સક્ઝાયમાં ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજા લખે છે – બાવીસ જિન પણ રહી ઘરવાસે, વત્ય પુરવ ભવ રાગ અભ્યાસ વજબંધ પણ જેહથી તૂટે, નેહ તંતુથી તે નવિ છુટે રે...
“એક ને કોઈ ન જેલે બાહ્ય વિજય મેળવનારા પણું મન ઉપર વિજય મેળવી શકતા નથી. અનાદિશમાં જન્મેલા આર્દ્રકુમારે, અભયકુમારે મોકલેલ પ્રભુપ્રતિમાની ભેટથી જાતિસ્મરણ પામી ચારિત્ર લીધું અને પછી પોતાની પૂર્વભવની પત્નીનો આ ભવમાં યોગ થયો. આદ્રકુમારને મુનિ અવસ્થામાં જોવા છતાં તેણીને મુનિ ઉપર રાગ થયો. તેણીએ પોતાના પતિ તરીકે હૃદયમાં તેમને સ્થાપ્યા. અંતે મહાત્મા ચૂક્યા, સંયમથી પતિત થઈ તેની સાથે સંસાર માંડ્યો - એક પુત્ર થયો અને પછી સંસારમાંથી નીકળવા ઈચ્છતા હોવા છતાં પુત્રમોહથી બાર-બાર વર્ષ સુધી સુતરના તાંતણે બંધાયેલા રહ્યા. લગ્નમાં પણ વર-વધુ સુતરની બનેલી વરમાળાએ સંસારમાં બંધાય છે. સૂતરને તાંતણે બંધાયેલા એ બંધન કાચા છે. તોડવા, ધારશો તો, તોડી શકશો અને જાતે થઈને નહિ તોડશો તો મરણ તો એ બંધનને તોડનારું બનશે જ ! જ્ઞાની પુરુષો મન ઉપર વિજય મેળવવા દ્વારા સંસાર સાગર તરી જવાનું કહે છે. જ્ઞાનીઓએ ઉચ્ચારેલા આગમવચનોને વિધિપૂર્વક રસાયણની જેમ સેવન કરવાથી ભવ-વ્યાધિનો અંત આવી જાય છે. ભવરોગ મટે છે અને આત્માનું આરોગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. જિનવાણી એ સુમધુર રસાયણ હોવા છતાં જે આત્માઓ પ્રમાદના યોગે
ઘર્મમાં આધ્યાત્મિક્ષેત્રે કાળનો નાશ કરવા માટે ક્રિયા કરવાની હોય છે.
જ્યારે સંસારમાં કાળ વધારવા માટેની ક્રિયાઓ થયા કરતી હોય છે.
