________________
૧
666
કરીને, વીતરાગ સર્વજ્ઞ બની પરમાત્મા બનવાનું છે. અર્થાત મતિજ્ઞાન સ્વરૂપ બિંદુમાંથી કેવલજ્ઞાન સ્વરૂપ સિંધુ તરફ જવાનું છે.
પરમાણુઓ અને પુગલની મોહકતા એટલી બધી તીવ્રતમ અને સૂક્ષ્મતમ છે કે, આ જીવ મોહાવેશ અને અજ્ઞાનથી હિતાહિતના ભાન વગરનો બન્યો છે અને તેથી રાગ-દ્વેષ અને વિષય-કષાયમાં આંધળો બનીને અથડાયા કરે છે, કૂટાયા કરે છે.
સંસાર એ સંસરણ માર્ગ છે, જેમાં એક ગતિમાંથી બીજી ગતિમાં સરકવાનું છે. એક ભવમાંથી બીજા ભવમાં, એક ક્ષેત્રથી બીજા ક્ષેત્રમાં, એક કાળમાંથી બીજા કાળમાં અને એક ભાવમાંથી બીજા ભાવમાં પલટાવાનું છે. એટલે આ જીવડો સંસારના ધ્યાનમાં નવા-નવા પ્લેટફોર્મ કર્મ રૂપે રચતો જાય છે. જે જે સ્ટેશનોએ આ સંસરણ માર્ગની ટ્રેન એના નિયમ પ્રમાણે ઊભી રહે એટલે આ જીવડો, તે તે પ્લેટફોર્મ પર આયુષ્યબંધના - હિસાબે અંદર હિજરાયા કરે છે-મૂરઝાયા કરે છે અને દુઃખી થાય છે. છે તેનાથી બચવા યોગીરાજ મનને ઓળખી તેના નુકસાનથી બચવાની વાત કરી રહ્યા છે, જે આપણે સૌએ ખાસ લક્ષમાં લેવા જેવી છે.
મેં જાણ્યું એ લિંગ નપુંસક, સકલ મરદને કેલે; બીજી વાતે સમરથ છે નર, એકને કોઈ ન જેલે હો. કુંથુ..૭
અર્થ યોગીરાજશ્રી આનંદઘનજી મહારાજ કહે છે કે મેં એમ માન્યું હતું કે મન એ નપુંસક છે, નાન્યતર જાતિનું છે પણ એ તો ઘણા પુરુષોને પાછા કેલે છે-હરાવે છે. અર્થાત્ જીતે છે. બીજી બધી વાતોમાં પુરુષો ઘણા - સામર્થ્યવાળા જોવામાં આવે છે પણ આ મનને જીતે એવા પુરુષો તો થોડા જ હોય છે. મનને કોઈ જીતી શકતું નથી અર્થાત્ મનના વેગને કોઈ રોકી શકતું નથી.
અનિત્ય નિત્યનો આધાર લઈને ઉત્પન્ન થાય છે અને નિત્યને છૂપાવે છે.
