________________
595 . હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
આત્માઓની સોબતનો ત્યાગ કરવો જોઈએ, સદ્ગુરુની પરંપરાને ભજવી જોઈએ. આવી રીતે કરવાથી ક્રમે કરીને ક્ષપકશ્રેણી અને સામર્થ્યયોગ સુધીના ભાવોને સ્પર્શી શકાય છે જે મુક્તિપદની પ્રાપ્તિનું કારણ બને છે.
વિવેચનઃ પરમાર્થને પ્રાપ્ત કરવાને ઝંખતા આત્માઓએ સૌપ્રથમ હલકી મનોવૃત્તિવાળા તામસી અને રાજસી પ્રકૃતિવાળા, નિંદક સ્વભાવવાળા આત્માઓની સોબતનો ત્યાગ કરવો જોઇએ. હલકા માણસનો સંગ કરવાથી આપણું ચારિત્ર પણ કલંકિત થાય છે. જેવો સંગ તેવો રંગ એ કહેવત. લોકમાં પ્રચલિત છે. કેરીના કરંડિયામાં માત્ર એક જ કેરી ખરાબ હોય તો તેને ફેંકી દેવી પડે છે; નહિ તો તે બાકીની બધી કેરીઓને બગાડે છે. ધર્મીને ત્યાં રહેલો પોપટ રામ-રામ બોલે છે અને કસાઈને ત્યાં રહેલો પોપટ મારો-મારો બોલે છે; આ વાત પણ ખ્યાલમાં લેવા જેવી છે. જ્યાં સુધી જીવ નિમિત્તાધીન છે ત્યાં સુધી સારા નિમિત્તોના સંગમાં જ રહેવું. - સાથે સાથે સુગુરુની પરંપરાને ભજવી જોઈએ અર્થાત્ જેઓ ધર્મધ્યાનમાં સદા તત્પર છે, અત્યંતર તપને તપે છે, અંતરાત્માને સાધે છે, અનુભવદશા જેમની જાગી ચૂકી છે અને તેમાં જેમણે સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરી છે, જેમની પ્રજ્ઞા નિર્મળભાવવાળી બનેલી છે, જેઓ પ્રાણીમાત્રના કલ્યાણમાં રત છે, તેવા મહાત્માઓની મન મૂકીને ભક્તિ કરવી જોઈએ અને પછી તેમની સાથે સત્સંગ કરવો જોઈએ. પોતાને જે કાંઈ પુણ્યના ઉદય શુભ મળ્યું છે, તે બધું જ ત્યાગીઓના ચરણે સુપ્રત કરવાના ભાવ જાગ્યા વિના સત્સંગ સાચા અર્થમાં ઉપાસી શકાતો નથી. સત્સંગ એ આત્મા ઉપર સત્નો રંગ ચડાવવા માટે છે. તે માટે અનાદિકાળથી લાગેલ અસત્નો રંગ ઉતરવો જરૂરી છે.
પોતાને જે કાંઇ મળ્યું છે તે સઘળુ સદ્ગુરુના ચરણે અર્પણ
ઘર્મ એ ગુણ તત્ત્વ છે. આપણે ગુણના પૂજારી બનવું. માત્ર નામ-લિંગ-વેશના પૂજારી ન બનવું.
