________________
593
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
જ પોતાના જીવનનો પ્રાણપ્રશ્ન બનાવી, તેને માટે જ હાર-જીતની બાજી લગાવી જીવનનો કિંમતી સમય વેડફી નાંખે છે અને સાધના કર્યા વિના – શુદ્ધિ અનુભવ્યા વિના મનુષ્યભવમાંથી વિદાય લે છે; તેના જેવી કરૂણ ઘટના બીજી કોઈ નથી. વર્તમાન કાળમાં ચાલતા તિથિના પ્રશ્ન, દેવદ્રવ્યના પ્રશ્ને, ગુરૂપૂજનના પ્રશ્ને આવી જ કાંઈ કરૂણ હાલત જૈન શાસનમાં સર્જી છે. મોટા-મોટા માંધાતાઓ પણ એનો ભોગ બન્યા છે. પોતે માનેલા, વિચારેલા અને કલ્પેલા સિદ્ધાંતોને સાચા ઠેરવવા અને બીજાને ખોટા પાડવા તે એટલી હદ સુધી નીચે ઉતરી રહ્યા છે કે જેમાં સાધુતાનું તો લીલામ થઇ જ રહ્યું છે પણ તેનાથી આગળ વધીને માનવતાનું પણ પૂરેપૂરું ખુન થઈ રહ્યું છે; જેમાં શાસનની અવહેલના થઈ રહી છે. વીતરાગ વિજ્ઞાન અને વીતરાગ પ્રણીત લોકોત્તર માર્ગના શોષણ સિવાય બીજું કાંઇ જ જોવા મળતું નથી.
તારક તીર્થંકર પરમાત્માઓએ ફરી ફરીને સંયોગોથી છૂટવાની ભલામણ કરી છે અને મળેલા સંયોગોના ભરોસે રહી માનવભવ ન હારી જવાય તે માટે ચેતવણી આપી છે. સર્વ જગતના જીવો કંઇને કંઇ મેળવીને જ સુખ પ્રાપ્ત કરવા ઇચ્છે છે. મોટા ચક્રવર્તી રાજાઓ પણ વધતા વૈભવ પરિગ્રહમાં જ પોતાની જાતને સુખી માને છે પણ આશ્ચર્યની વાત છે કે જ્ઞાનીઓએ તો તેથી વિપરીત જ સુખનો માર્ગ દીઠો છે કે કાંઈ પણ ગ્રહણ કરવું એ જ દુઃખનો માર્ગ છે અને સ્વરૂપમાં રહેવું તે જ સુખનો માર્ગ છે.
બહારનું બધું તો અનંતાભવોમાં બહારથી મેળવ્યું. જ્યાં જ્યાં જે જે મેળવ્યું, તે મેળવી મેળવીને, મેલી મેલી (મૂકી)ને આવ્યા. ભીતરમાં જે મળેલું અને પડેલું છે, તેને મળેલાને મેળવવાના-પ્રાપ્તની પ્રાપ્તિના
બારમા વીતરાગ-ક્ષીણ મોહ ગુણસ્થાનકને પામવાની સાઘનાની શરૂઆત યોથા ગુણસ્થાનકેથી કરવાની છે.
