________________
551
, હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
નહોતા તો અધિષ્ઠાયક દેવે અદશ્ય રહી દર્શન આપ્યા. માંગવાનું કહ્યુંપોતાની વાત કરી. દેવે અદશ્ય રીતે સહાય કરી ઉગારી લીધો.
પરમ નિધાન પ્રગટ મુખ આગળ, જગત ઉલ્લંઘી હો જાય જિને,
જ્યોતિ વિના જુઓ જગદીશની, અંધોઅંધ પુલાય જિનેશ્વર. ૬
અર્થઃ પરમનિધાન – ચૈતન્યનો અખૂટ ભંડાર પોતાની અત્યંત નજીક છે છતાં જગતના મૂઢ પ્રાણીઓ બેદરકાર થઈ તેને ઉલ્લંઘીને . આગળ દોડ્યા જાય છે. પરમેશ્વર સમાન આત્માની જે ચૈતન્ય જ્યોતિ છેજ્ઞાન પ્રકાશ છે તેના વિના આંધળા પાછળ આંધળો દોડે તેવી સ્થિતિ સર્જાય છે.
વિવેચનઃ આત્મા પોતે જ પ્રેમનો મહાસાગર છે. પ્રેમથી જુદો નથી. પ્રેમનો દરિયો છે. કરૂણા-કોમળતા-દયા-નમ્રતા-સરળતા તેના ઝરણાઓ છે. પોતે પાતાળકૂવો છે, જેમાંથી આ બધા ઝરણાઓ વહ્યા કરે છે, સેરો ફુટ્યા કરે છે. છદ્ભસ્થ અવસ્થામાં જ્યાં સુધી ચૈતન્યસ્વરૂપમાં ડૂબકી ન મરાય ત્યાં સુધી આ ઝરણાઓ જ તેનું સાચું જીવન છે. પોતે પ્રેમ સ્વરૂપ હોવા છતાં, પ્રેમનો સાગર હોવા છતાં તેણે પોતે જ પ્રેમની આગળ એક દિવાલ ઊભી કરી દીધી છે અને તેમાં તે બંધાયેલો રહે છે. પ્રેમ એ પરમ નિધાન છે, સર્વગુણોમાં શ્રેષ્ઠ છે, તે વૈરીને પણ વશ કરે છે. એ વ્યાપક તત્ત્વ છે જે સર્વ કાંઈ પોતામાં સમાવી લે છે. પ્રેમમાં આત્મા છુપાયો છે.
(પ્રગટ મુખ આગળ) – પ્રેમરૂપ પરમનિધાન તારી મુખમુદ્રામાં હાજર જ છે. ધિક્કાર, તિરસ્કાર, વેર, સ્વાર્થ વગેરેની દિવાલ આડી આવેલી હોવાથી તારું પ્રેમ સ્વરૂપ તારી અત્યંત નજીક મોં સામે-નજર
ભવિષ્યની ચિંતા કરવી એટલે દેહભાવ ! ભવિષ્ય દેહને છે. આત્માને નહિ. આત્મા તો અકાલ છે.
