________________
547
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
જેઠ ભૂપ આતમ સહજ સંપતિ શક્તિ વ્યક્તિપણે કરી
સ્વદ્રવ્ય-ક્ષેત્ર સ્વકાળ-ભાવે ગુણ અનંતા આદરી સુસ્વભાવ ગુણ પર્યાય પરિણતિ, સિદ્ધસાધન પરભણી મુનિરાજ માનસ હંસ સમવડ, નમો સિદ્ધ મહાગુણી
- દેવચંદ્રજી મહારાજનો ઉલાળો
એક પખી કિમ પ્રીતિ પરવડે, ઉભય મળ્યા હોય સંધિ જિનેશ્વર હું રાગી હું મોહે ફદીયો, તું નિરાગી નિરબંધ જિનેશ્વર.. ૫
અર્થ એક પક્ષથી કરવામાં આવતી પ્રીતિ એ કેમ પોસાય? કેમ પરવડે? કેમકે ઉભય અર્થાત્ બંને પાત્રો મળે ત્યારે જ સંધિ એટલેકે મેળાપ થાય છે. હું રાગી છું. મોહના ફંદામાં ફસાયેલો છું અને તમે તો નિરાગીરાગરહિત-વીતરાગ તથા નિરબંધ-બંધ રહિત છો !
વિવેચનઃ એક પક્ષીય પ્રીતિ કેવી રીતે થઈ શકે? અને થાય તો ટકે કેમ? કારણ બન્ને પક્ષ મળવાથી જ જોડાણ થાય છે. એક પક્ષ પ્રીતિ કરવા ઈચ્છતો હોય અને અન્ય પક્ષ ન ઇચ્છતો હોય તો પ્રીતિ કેમ થાય ? પ્રીતિ તો બન્નેનો મેળ મળે તો જ થાય. તેમજ ગુણ-દોષની દૃષ્ટિએ બન્ને સરખા હોય તો પ્રીતિનો મેળ બરાબર જામે. હે પ્રભો! હું સંસારી - હું રાગી-મોહમાં ફસાયેલો અને આપ વીતરાગી આપની સાથે મારો મેળ કેમ જામે?
અહિંયા કહેવાનો આશય એ છે કે હે પ્રભો! આપ તો વીતરાગી હોવાના કારણે મારા જેવા રાગી સાથે ત્રણ કાળમાં ય જોડાવાના નથી પણ મારે જ મારી રાગદશા દૂર કરીને આપની સાથે જોડાણ કરવાનું છે. આપની સાથે અંતર્મુખ બનીને મેં મારી ચેતનાને ન જોડી તેના કારણે
જૈન શાસન સાથે “સ્વરૂ૫ શાસન” સમજતાં શીખશું, તો શાસનનો અર્થ બરોબર સમજાશે.