________________
529
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
આત્માનો વિશુદ્ધ ધર્મ તે જ વ્યવહારે ધર્મનાથ ભગવાનનો ધર્મ છે. શુદ્ધ આત્મપણું પામેલા ધર્મનાથ ભગવાનમાં બીજો ધર્મ હોઇ શકે નહિ. તેથી ધર્મનાથ ભગવાનના ચરણકમળનું શરણું જેણે લીધું તેણે આત્મધર્મનું અવલંબન લીધું એટલે અંતરાત્મપણું પામી છેવટે તે આત્મા પરમાત્મપણું પામશે જ. તેથી ધર્મનાથ ભગવાનનું શરણ ગ્રહણ કરનાર નવા કર્મો બાંધશે નહિ અર્થાત્ ભવભ્રમણ કરાવનારા કર્મનો બંધ કરશે નહિ. ધર્મનાથ ભગવાન સૂર્ય અને ચંદ્રસમાન તેજસ્વી છે. તેમનામાં પ્રગટ થયેલ પૂર્ણ આત્મધર્મ એ જ્ઞાનપ્રકાશ સ્વરૂપ છે, જે આનંદરસથી ભરપુર છે. તેમનું અવલંબન લેનારને અજ્ઞાનના અંધકારમાં અથડાવાનું હોય નહિ અને દુર્ગતિના ખાડામાં પડવાનું હોય નહિ.
વસ્તુતત્ત્વને પામવા બહુ દલીલો કરવી અને એકલા તર્કથી જ તેની સિદ્ધિમાં રાચવું; તેના કરતાં વસ્તુનો જાતે જ અનુભવ કરવો એમાં ડહાપણ છે. આત્મ જ્ઞાની લોકોત્તર પુરુષની ઓળખાણ તર્ક અને દલીલો કરવાથી થતી નથી. એ તો ભીતરમાં તીવ્ર મુમુક્ષુતા પ્રગટે પછી જ ઓળખાય છે. આત્મજ્ઞાની લોકોત્તર પુરુષો એ આ જગતનું મુક્તતત્ત્વ છે. તેઓ વીતરાગતાને વરેલા હોય છે. તેને કોઇ પણ મત-ગચ્છસંપ્રદાય કે ધર્મની માન્યતા, ક્રિયાકાંડ કે શુભાશુભ-ભાવોમાં પુરી શકાય નહિ.. કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિથી આત્મા એબ્સોલ્યુટ (પૂર્ણ) થાય છે અને અઘાતીકર્મના નાશથી અદેહી બને છે. એબ્સોલ્યુટ એટલે માત્ર જ્ઞાન અને આનંદરસથી ભરપુર બને છે એટલે કે પરિપૂર્ણ થાય છે અને અદેહી થવાથી સાદિ અનંતકાળ એક જ સરખી અવસ્થાવાળો સદશ પર્યાયી બને છે. આ પરમ સત્ય છે. આના સિવાયનું બધુ રિલેટીવ સાપેક્ષ સત્ય છે. જે પરમ સત્ય છે તેને આપણે કલ્પનાના ચોકઠામાં કે શબ્દોના તોલમાપમાં સમાવી શકતા નથી. એતો એ બધાથી પર છે.
નિર્વિકલ્પ ઉપયોગ એટલે મનનું અમન કરવું.
