________________
શ્રી અનંતનાથજી
512
શબ્દાર્થ ઃ આવા પરમાત્માના વચનથી નિરપેક્ષપણે વ્યવહાર કરનાર દેવ-ગુરુ-ધર્મની શુદ્ધતા-પવિત્રતા-પ્રામાણિકતા કેમ કરીને જાળવી શકે ? અને એવી એકાંતિક વાત કરનારા, કદાગ્રહી દેવ-ગુરુ-ધર્મ ઉપર, શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ કેમ કરીને આણી શકાય ?
જ્યાં શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ જ નથી, તો પછી એવી, શ્રદ્ધા વિહોણી, કરવામાં આવેલી સર્વ ક્રિયા, એ છાર ઉપર કરેલ લીંપણા જેવી નિરર્થકનિષ્ફળ છે.
લક્ષ્યાર્થ-વિવેચન ઃ ઉપરોક્ત ગાથા ૨થી૪માં જણાવ્યા મુજબની, તલવારની ધાર ઉપર ચાલવા કરતાંય, દુષ્કર પરિસ્થિતિ હોય, તો પછી એવા જિનચરણ સેવનના મોક્ષમાર્ગે કેમ કરી ચલાય ? દેવ-ગુરુ-ધર્મની શુદ્ધિ કેમ કરીને જળવાય ? ગુરુ તત્ત્વ ઉંબરાના દિપક જેવું છે. એ ભીતરમાં રહેલાં, પરમાત્મસ્વરૂપ ઉપર પણ પ્રકાશ પાડે છે અને એ પરમાત્મસ્વરૂપને ભીતરમાંથી ઉજ્જાગર કરવા માટેના, બહારના વ્યવહારપાલનારૂપ ધર્મ ઉપર પણ પ્રકાશ પાડે છે. ગુરુ એ એવું તત્ત્વ છે કે, જે દેવની અને દેવપણાને પામવાના ધર્મની, એમ ઉભયની ઓળખ કરાવે છે. એ સાધ્ય અને સાધન તો પૂરા પાડે છે, પરંતુ સાધનાના માર્ગે ચાલવારૂપ, બળ અને રક્ષણ પૂરા પાડે છે અને સાધ્ય સાથે મેળાપ કરાવવા સુધીનો સથવારો આપે છે.
આવું આ મહત્વનું, ગુરુ તત્ત્વ જ, જો એની ગુરુતામાં નહિ હોય અને એના શુદ્ધ ગુરુપણાને ગુમાવી બેઠું હોય, તો શુદ્ધ દેવ તત્ત્વ અને શુદ્ધ ધર્મ તત્ત્વ કેમ કરીને એવા ગુરુની નિશ્રામાં પ્રાપ્ત કરી શકાય?
ગુરુ એ અરિહંત અને સિદ્ધ ભગવંતના ચાહક એટલે કે ભક્ત છે.
કર્મથી કર્મનો નાશ એટલે તીર્થંકર નામકર્મ, આહારક નામકર્મ અને સમ્યક્ત્વ મોહનીયકર્મથી શેષ કર્મપ્રકૃતિનો નાશ કરવાની કર્મ પ્રક્રિયા.
