________________
શ્રી અનંતનાથજી
506.
પ્રભાવ અને પ્રતાપ ઓસરી ગયા છે. આવા મતભેદોના કારણે, મનભેદ અને તનભેદ થયા છે. પ્રત્યેકના પોતપોતાના નોખા ચોકા ઊભા થયા છે. વર્તુળને વિસ્તારી વ્યાપક બનાવવાને બદલે, વર્તુળને સંકોચીને સંકુચિત કરી દેવાયું છે. નૈગમ અને સંગ્રહ નય, જે બધાનું, બધું સમાવી દેનાર, વ્યાપક વિચારણા કરાવનારા નયો છે, તે ભૂલાઈ ગયા છે અને ભેદમાં ભેદ પાડનારા વ્યવહારનયની આણ પ્રવર્તે છે. દ્રવ્યાર્થિકનાય અને દ્રવ્યદૃષ્ટિના સ્થાને, પર્યાયાર્થિક નય અને પર્યાયષ્ટિની બોલબોલા છે.
આવા મતભેદથી માત્ર કોઈ એકાદા આત્માને જ નુકસાન થયું છે, એવું નથી. એની પરંપરામાં જે આવ્યા અને આવી રહ્યાં છે, તે બધાંયને એ પરંપરા ચાલશે ત્યાં સુધી નુકસાન થતું રહેવાનું છે. આ મત-મતાંતરથી ઘર્મનું મૂળ તત્ત્વ, જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રની એકવાક્યતા નાશ પામી ગઈ છે. આ રીતે ધર્મના મૂળભૂત તત્ત્વોનો લોપ કરનારાઓએ, કેટલાં પાપનો સંચય કર્યો હશે તે જ્ઞાની સિવાય કોણ કહી શકે?
કપિલા ઈત્યંપિ ઈધંપિ” એટલા જ એક માત્ર ઉસૂત્રના ઉચ્ચારણથી મરીચીનો કોટાકોટી સાગરોપમ સંસાર વધી ગયો.
જ્યાં અપવાદને લેશ માત્ર અવકાશ નહોતો, ત્યાં અપવાદ બતાવનાર શ્રી કમલપ્રભસૂરિ (સાવદ્યાચાર્યે) પણ, અનંતી ઉત્સર્પિણઅવસર્પિણિ જેટલો સંસાર વધારી મૂક્યો. - પ્રત્યેક જણ પોતપોતાની માન્યતાને પકડીને બેઠા હોવાથી, પોતાની જ માન્યતારૂપી અજગરના ભરડામાં ગ્રાસાયેલા છે. છતાં અમે સાચા અને તમે ખોટા એમ બેધડક કહે છે.
બારમી સદીમાં થઈ ગયેલા આચાર્ય જિનદત્તસૂરિજીના સમયકાળમાં
ઘનવાન પુણ્યથી થવાય પણ ધર્માત્મા તો પુરુષાર્થથી જ થવાય.
