________________
ધર્મસંગ્રહ ભાષાંતરનો સારોદ્વાર : ભાગ-૨
संसारपारगामियस्स निव्वाणगमणपज्जवसाणफलस्स, पुव्विं अण्णाणयाए असवणयाए अबोहियाए अणभिगमेणं अभिगमेण वा पमाएणं रागदोसपडिबद्धयाए बालयाए मोहयाए मंदयाए किड्डयाए तिगारवगुरुयाए चउक्कसाओवगएणं पंचिंदिय(ओ) वसट्टेणं पडिपुन्नभारियाए सायासोक्खमणुपालयंतेणं, इहं वा भवे अण्णेसु वा भवग्गहणेसु, पाणाइवाओ कओ वा काराविओ वा करंतो वा परेहिं समगुणाओ, तं निदामि गरिहामि तिविहं तिविहेणं मणेणं वायाए कारणं, अईअं निंदामि पडुप्पण्णं संवरेमि अणागयं पच्चक्खामि सव्वं पाणाइवायं जावज्जीवाए, अणिस्सिओऽहं, नेव सयं पाणे अइवाएज्जा, नेवन्नेहिं पाणे अइवायाविज्जा, पाणे अइवायंते वि अन्ने न समणुजाणामि (णिज्जा), तं जहा - अरिहंतसक्खियं, सिद्धसक्खियं, साहुसक्खियं, देवसक्खियं, अप्पसक्खियं, एवं भवइ भिक्खू वा भिक्खुणी वा संजयविरयपडिहयपञ्चकखाय पावकम्मे, दिया वा राओ वा, एगओ वा परिसागओ वा, सुत्ते वा जागरमाणे वा, एस खलु पाणाइवायस्स वेरमणे हिए सुए खमे निस्सेसिए आणुगामिए पारगामिए, सव्वेसिं पाणाणं सव्वेसिं भूयाणं सव्वेसिं जीवाणं सव्वेसिं सत्ताणं, अदुक्खणयाए असोयणा (णया)ए अजूरणयाए अतिप्पणयाए अपीडणयाए अपरियावणयाए अणुद्दवणयाए महत्वे महागुणे महाणुभावे महापुरिसाणुचिन्ने परमरिसिदेसिए पसत्थे तं दुक्खक्खयाए कम्मक्खयाए मो(मु) क्खयाए बोहिलाभाए संसारुत्तारणाए त्ति कट्टु उवसंपज्जित्ता णं विहरामि । पढमे भंते ! महव्वए उवट्ठिओमि सव्वाओ पाणाइवायाओ वेरमणं ।। १ ।। ”
૧૨૨
=
व्याज्या : यो मयाऽस्य धर्मस्य = ( साधुना आया२३५ धर्म } ठेनां ‘देवसिप्रज्ञप्त' વગેરે બાવીસ વિશેષણો આગળ કહીશું, તેમાં પૂર્વે અજ્ઞાનતાદિ ચાર (કહીશું તે) કારણોથી અને પ્રમાદાદિ અગીયાર કારણોથી પ્રાણાતિપાત કર્યો હોય તેની નિંદા द्रुरुं छं. खेभ खाषा खासावाना वाड्यार्थनो संबंध भेडवो) यः = ४ प्राशातिपात मया = (अर्थात् प्रतिडाभङ पोते पोताने ४ए॥वे छेड़े भें) अस्य धर्मस्य = ॥ સાધુના આચારરૂપ સર્વવિરતિ ધર્મમાં, (તે ધર્મનું વિશેષ સ્વરૂપ કહે છે કે) (૧) केवलप्रज्ञप्त देवलज्ञानी उहेलो, (२) अहिंसालक्षणस्य = अहिंसा भेनुं लक्षएा छे. (3) सत्याधिष्ठितस्य = सत्य भेनो आधार छे. (४) विनयमूलस्य = भेनुं भूज विनय छे. (५) क्षान्तिप्रधानस्य = क्षमा मां मुख्य छे. (५) अहिरण्यसूवर्णस्य = હિરણ્ય (કાચું સોનું-રૂપું) અને સુવર્ણ (સોનૈયા કે ઘડેલું સોનું) જેમાં રાખી શકાતું नथी, (तेवा सर्व प्रारनां धन-धान्याहिना संग्रह रहित.) (७) उपशमप्रभवस्य = ઇન્દ્રિયોનો અને મનનો નિગ્રહ કરવારૂપ ઉપશમમાંથી જે પ્રગટ થાય છે. (૮) नवब्रह्मचर्यगुप्तस्य = नव प्रहारे ब्रह्मयर्यनी मां रक्षा उरवानी होय छे. (e) अपचमानस्य = ४ धर्मना खाराधो पाऊ (रसोई) जनावता नथी. अर्थात् आहार