Sutra Samvedana Part 05

SR No.: 005839
Original Sutra Author: N/A
Author: Prashamitashreeji
Publisher: Sanmarg Prakashan
Publication Year: 2010
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 89

સૂત્રસંવેદના-૫
વિશેષાર્થ :
હવે પછીની ગાથાઓ બોલતાં માનસપટ ઉપર એક ચિત્ર ઉપસ્થિત થવું જોઈએ. તેમાં પ્રભુવીરની ૧૯મી પાટે બિરાજમાન પરમ શાસન પ્રભાવક પરમ પૂજ્ય માનદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા. દશ્યમાન થવા જોઈએ અને સાથે જ તેમની સેવામાં હાજરાહજુર રહેતી, તેમની પરમ ભક્ત એવી ચાર દેવીઓ પણ બુદ્ધિ પ્રત્યક્ષ થવી જોઈએ. આ દશ્ય ઉપસ્થિત થતાં જ આપણને થવું જોઈએ કે અત્યંત નિઃસ્પૃહી અને આત્મકલ્યાણમાં ઓતપ્રોત રહેનારા એવા પણ આ આચાર્ય ભગવંતને સંઘના પ્રત્યેક અંગની આરાધના નિર્વિઘ્ન થાય તેની કેટલી ચિંતા છે ? શાસન કે સંઘ કોઈ આપત્તિમાં આવી જાય, તેમની આરાધનામાં ખલેલ પહોંચે ત્યારે સંઘહિતચિંતક આચાર્ય ભગવંત દૈવિક શક્તિનો ઉપયોગ કરીને પણ સંઘને આપત્તિમાંથી ઉગારવા પ્રયત્ન કરે છે. દેવીને તેમની શક્તિઓનું સ્મરણ કરાવી સંઘની ભક્તિ કરવા પ્રોત્સાહિત કરે છે અને સાથે જ તેમનો ક્યાંય પણ પરાજય ન થાય તેવા આશીર્વાદ પણ આપે છે.
આવતુ નમસ્તે - હે વિજયાદેવી !) તમને નમસ્કાર હો !
આ પદો દ્વારા વિજયાદેવીને નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે. સામાન્યથી ‘નમ અવ્યયનો સામાન્ય અર્થ નમસ્કાર છે અને નમસ્કાર એટલે આદર અને બહુમાનને સૂચિત કરતી ક્રિયા. તેથી ઉપલક દૃષ્ટિથી ભલે એવું લાગે કે પ. પૂ. માનદેવસૂરિ મ.સા. શાંતિનાથ પ્રભુની સેવામાં સતત હાજર રહેનારી, પ્રભુની તથા પોતાની પરમ ભક્તા એવા વિજયાદેવીને નમસ્કાર કરી રહ્યા છે. પરંતુ વાસ્તવમાં તેમનું એ નિપાત અવ્યય છે. તેના અનેક અર્થો થાય છે. અહીં આ અવ્યયના પ્રયોગ દ્વારા વિજયાદેવી પ્રત્યે આદર-બહુમાન વ્યક્ત કરવામાં આવ્યો છે. સૂત્રકાર સૂરીશ્વરજી જણાવે છે કે, “હે વિજયાદેવી ! તમો સંઘ સુરક્ષા, શાસનસેવાના કે સંયમીની વૈયાવચ્ચ આદિના જે કાર્ય કરો છો તેના કારણે મને તમારા પ્રત્યે માન છે, સદ્ભાવ છે. તમારા આ કાર્યની હું ભૂરિ ભૂરિ અનુમોદના કરું છું. આ સ્વરૂપે હું તમોને નમસ્કાર કરું છું.” જિજ્ઞાસા : છઠ્ઠા-સાતમા ગુણસ્થાનકમાં રહેલા પ. પૂ. માનદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજા શું ચોથા ગુણસ્થાનકમાં રહેલા દેવીને નમસ્કાર કરી શકે ? તૃપ્તિ : સામાન્યથી તો એવું જ કહેવું પડે કે ના ! એક આચાર્યથી ચોથા ગુણસ્થાનકવાળા દેવ-દેવીને નમસ્કાર ન કરાય. પરંતુ જૈનશાસન એકાંતવાદી