Page Text
________________
୪୪
સૂત્રસંવેદના-પ
શબ્દાર્થ :
શ્રેષ્ઠ સુવર્ણ, શ્રેષ્ઠ શંખ, શ્રેષ્ઠ પરવાળાં, શ્રેષ્ઠ નીલમ અને શ્રેષ્ઠ મેઘ જેવા વર્ણવાળા, મોહ રહિત અને સર્વ દેવો વડે પૂજાયેલા એકસો ને સિત્તેર જિનેશ્વરોને હું વંદું છું.
વિશેષાર્થ :
આ અવસર્પિણીમાં જ્યારે વર્તમાન ચોવિસીના બીજા તીર્થંકર શ્રીઅજિતનાથ ભગવાન વિચરી રહ્યા હતા ત્યારે એક સાથે અનિતલ ઉપર ૧૭૦ તીર્થંકરો વિચરતા હતા. વિચરતા તીર્થંકરોની આ ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા છે. તે વખતે ૫ ભરતમાં ૫ તીર્થંકરો, ૫ ઐરવતક્ષેત્રમાં ૫ તીર્થંકરો, ૫ મહાવિદેહક્ષેત્રના ૩૨ વિજયોમાં દરેકમાં ૧-૧ તીર્થંકરો તેથી મહાવિદેહક્ષેત્રમાં ૧૬૦ તીર્થંકરો. આમ · કુલ (૧૬૦ + ૫ + ૫ =) ૧૭૦ તીર્થંકરોની ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા પ્રાપ્ત થાય છે.
,
આ ૧૭૦ તીર્થંકરો પ્રકૃષ્ટ પુણ્યના સ્વામી હોય છે. તેમની આંતરિક સમૃદ્ધિ તો વિશિષ્ટ હોય જ છે; પરંતુ જન્મતાની સાથે જ પ્રાપ્ત થયેલ શ્રેષ્ઠ દેહ આદિ ઉત્તમોત્તમ બાહ્ય સમૃદ્ધિ પણ તેમના અંતરંગ વૈભવને સૂચિત કરતી હોય છે. જિનેશ્વરોની આવી બાહ્ય સમૃદ્ધિને ઉપસ્થિત કરવા સ્તુતિકાર કહે છે કે ઉત્કૃષ્ટા ૧૭૦ જિનેશ્વરોમાં ૩૬ જિનેશ્વરો વન એટલે કે શ્રેષ્ઠ સુવર્ણ જેવા પીળા રંગની છટાવાળા હોય છે, તો ૫૦ શ્રેષ્ઠ શંખ જેવા શ્વેત (સફેદ) વર્ણવાળા હોય છે. વળી ૩૦ તીર્થંકરો શ્રેષ્ઠ વિદ્રુમ એટલે કે પરવાળા (Corals) જેવા ૨ક્તવર્ણ વાળા હોય છે, ૩૮ જિનેશ્વરો વળી મરત એટલે શ્રેષ્ઠ નીલમ (emerald) જેવા હરિત-નીલ-લીલા રંગની કાંતિ ધરાવતા હોય છે. તો વળી, ૧૬ જિનેશ્વરો વળી ધન એટલે મેઘ જેવી શ્યામ રંગની છટાવાળા હોય છે. આમ તીર્થંકરો પંચવર્ણવાળા હોય છે.
આ રીતે સૌ પ્રથમ સ્તુતિકારે શ્રીપરમાત્માના બાહ્ય સૌદર્યનું વર્ણન કરી તેમના અદ્ભૂત અતિશયોની સ્મૃતિ કરાવી છે. ત્યારપછી વિતમોહમ્ શબ્દ દ્વારા પરમાત્માના આંતરિક સૌંદર્યની ઝલક કરાવી છે. જેમનામાંથી મોહ અર્થાત્ રાગ-દ્વેષ અને અજ્ઞાન ચાલી ગયા છે તેવા વિગતમોહ પરમાત્મા વીતરાગ-સર્વજ્ઞ છે. આ વિશેષણ દ્વારા પરમાત્માનો અપાયાપગમ અતિશય જણાવાયો છે.
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |