________________
૨૬
સૂત્રસંવેદના-૫
મૂળ સૂત્ર :
सुअदेवया भगवई, नाणावरणीअ-कम्मसंघायं । .
હિં હવે સયં, નહિં સુમસાયરે મરી પાશા. પદ-૪ ગાથા-૧ સંપદા-૪ ગુરુઅક્ષર ૨ લઘુઅક્ષર-૩૫ કુલ અક્ષર - ૩૭ અન્વય સહિત સંસ્કૃત છાયા અને શબ્દાર્થ :
भगवई सुअदेवया, जेसिं सुअसायरे भत्ती । तेसिं नाणावरणीयकम्मसंघायं सययं खदेउ ।।१।। ... श्रुतदेवता भगवती ! येषां श्रुतसागरे भक्तिः । तेषां ज्ञानावरणीय-कर्मसंघातं सततं क्षपयतु ।।
હે પૂજ્ય શ્રુતદેવી ! જેઓને શ્રુતસાગરમાં અત્યંત ભક્તિ છે, તેઓના જ્ઞાનાવરણીય કર્મના સમૂહનો આપ સતત નાશ કરો. વિશેષાર્થ :
. સૂતરમાં સારી રીતે પરોવાયેલા મોતીની જેમ, સારી રીતે બંધાયેલા ભગવાનના વચનને સૂત્ર કે શાસ્ત્ર કહેવાય છે. આ શાસ્ત્રના આધારે જ જીવોને આત્મહિતકર જ્ઞાનનો પ્રકાશ પ્રાપ્ત થાય છે. આ જ્ઞાનને શ્રુતજ્ઞાન કહેવાય છે. શ્રત પ્રત્યે જેને હૃદયમાં અત્યંત ભક્તિ છે, તીવ્ર આદર છે, અને જે દ્વાદશાંગી આદિ શ્રતની અધિષ્ઠાયિકા છે, તે દેવીને શ્રુતદેવી કહેવાય છે. શ્રત પ્રત્યેની તેમની ભક્તિ અને સમ્યગ્દર્શન આદિ ગુણોને કારણે શ્રુતદેવી શ્રીસંઘને માટે માનનીય, સ્મરણીય અને પૂજનીય છે. પૂજ્ય એવી શ્રુતદેવીને સ્મૃતિપટ પર સ્થાપિત કરી તેને સંબોધીને સાધક કહે છે કે,
“હે મા શ્રુતદેવી ! આ જગતમાં જેને શ્રુતસાગર પ્રત્યે અત્યંત ભક્તિ છે, જેઓ શ્રુતજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરવા સતત પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, તેવા ભક્તોના જ્ઞાનાવરણીયકર્મના સમૂહના નાશ માટે આપ સતત પ્રયત્ન કરજો.”
શ્રુતદેવી કોણ છે? તે અંગેની વિશેષ સમજ માટે જુઓ ‘સૂત્ર સંવેદના' ભા. ૨, સૂત્ર : કલ્યાણ કંદ – સંસારદાવા સૂત્ર ગા.૪ જોવી. મૃતદેવીનો બીજો અર્થ : શ્રત=પ્રવચન અને તે જ દેવતા છે. અને તેને ઉદ્દેશીને સાધક કહે છે, હે પ્રવચનદેવી ! જેને પ્રવચનમાં ભક્તિ છે તેના જ્ઞાનાવરણીયકર્મનો આપ નાશ કરો.
