________________
૨૨૦
સૂત્રસંવેદના-૫
ઊર્ધ્વલોકના શાશ્વત ચૈત્યો તથા જિનબિંબોની સંખ્યા જણાવ્યા પછી હવે પાતાળલોકના ચૈત્યો તથા જિનબિંબોની સંખ્યા જણાવી તેને વંદના કરવામાં આવે છે.
૨ અધોલોકના ચૈત્યોની વંદના : (ગાથા ૭-૮)
સાત કોડ ને બહોંતેર લાખ, ભવનપતિમાં દેવલ ભાખ IIII
એકસો એંશી બિંબ પ્રમાણ, એક એક ચૈત્યે સંખ્યા જાણ, તેરશે કોડ નેવ્યાશી કોડ, સાઠ લાખ વંદું કરજોડ II૮॥
શબ્દાર્થ :
ભવનપતિના આવાસોમાં સાત ક્રોડ અને બહોંતેર લાખ (૭,૭૨,૦૦,૦૦૦) જિનચૈત્યો છે એવું શાસ્ત્રમાં કહેલું છે. તે દરેક ચૈત્યમાં એકસો ને એંશી જિનબિંબો હોય છે. તેથી બધા મળીને તેરસો ક્રોડ (તેર અબજ) નેવ્યાશી ક્રોડ અને સાઠ લાખ (૧૩,૮૯,૬૦,૦૦,૦૦૦) જિનબિંબો થાય છે, જેને હું બે હાથ જોડીને વંદન કરું છું.
વિશેષાર્થ :
અધોલોક સાત રાજલોક પ્રમાણ છે. તેમાં રત્નપ્રભા આદિ સાતપૃથ્વીઓ છે. પણ તેમાં સર્વત્ર શાશ્વત ચૈત્યો નથી. માત્ર પ્રથમ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પિંડમાં ભવનપતિ અને વ્યંતરનિકાયના અસંખ્યાતા આવાસોમાં જ શાશ્વત ચૈત્યો છે. અન્ય પૃથ્વીમાં ચૈત્યો નથી. ત્યાં માત્ર નારકીના જીવો રહે છે.
આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી એટલે આપણે જેની ઉપર રહીએ છીએ તે પૃથ્વી. તેની જાડાઈ ૧,૮૦,૦૦૦ યોજન અને લંબાઈ પહોળાઈ ૧ રાજલોક જેટલી છે. તેમાં ઉપર-નીચે ૧૦૦૦ યોજન છોડી વચ્ચે ૧,૭૮,૦૦૦ યોજનના પિંડમાં દશ ભવનપતિના દેવોના ૭ ક્રોડ અને ૭૨ લાખ (૭,૭૨,૦૦,૦૦૦) ભવનો (આવાસ) આવેલા છે. તે દરેકમાં એક-એક ચૈત્ય છે.
જે
આ દશ ભવનપતિમાં પ્રથમ જે અસુરકુમારના ભવનમાં ચૈત્યો છે તે ૫૦ યોજન લાંબા, ૨૫ યોજન પહોળા અને ૩૬ યોજન ઊંચા કહેલા છે, એટલે લગભગ ૬૦૦ કિ.મી. લાંબા, ૩૦૦ કિ.મી પહોળા અને ૪૩૨ કિ.મી ઊંચા કહેલ છે. જ્યારે બાકીના નવનિકાયના જિનમંદિરો ૨૫ યોજન લાંબા ૧૨| યોજન પહોળા અને ૧૮
2. લોકપ્રકાશ – ક્ષેત્રલોક સર્ગ ૨૩ ગાથા ૩૧૧-૩૧૫
