________________
સૂત્રસંવેદના-૫
૨૭. (૭૦) સુનિ૬ - સુજ્યેષ્ઠા સતી
સુજ્યેષ્ઠાજી પણ ચેડા રાજાની પુત્રી હતાં. તેઓ જૈનધર્મમાં દૃઢ શ્રદ્ધા ધરાવતા હતા. એકવાર તેમણે પોતાના જ્ઞાનથી તાપસને વાદમાં હરાવેલો. તે તાપસે વૈર વાળવા શ્રેણિક રાજાને તેનું ચિત્ર બતાવી તેની ઉપર મોહિત કર્યા. ચેડા રાજાએ માંગું ઠુકરાવતાં શ્રેણિકમહારાજા સુરંગ વાટે સુજ્યેષ્ઠાને લઈ જવા આવ્યા. સુજ્યેષ્ઠાની પ્રાણપ્યારી બેન ચેલ્લણા પણ સાથે જવા તૈયાર થઈ. બન્ને રથમાં બેઠાં, પણ સુજ્યેષ્ઠા આભૂષણોનો ડબ્બો લેવા પાછી ગઈ. ત્યાં તો કોલાહલ મચી ગયો. સૈનિકો પાછળ પડ્યા, યુદ્ધ થયું, કર્મકૃત સંયોગ-વિયોગના ખેલમાં સુજ્યેષ્ઠાજી ત્યાં જ રહી ગયા અને ચેલ્લણાને લઈ શ્રેણિક મહારાજા ચાલ્યા ગયા. આ પ્રસંગ પામી સુજ્યેષ્ઠાજીનો રાગ વિરાગમાં પલટાઈ ગયો અને તેમણે સંયમજીવન સ્વીકાર્યું.
૧૯૨
સુકોમળ શરીરવાળાં એવા સુજ્યેષ્ઠાજી સંયમ સ્વીકારી શ૨ી૨ની મમતા તોડવા વિવિધ પરિષહો સહન કરવા લાગ્યા. એક વખત તેઓ અગાશી ઉપર આતાપના લેતા ઊભા હતા. ત્યાં એક વિદ્યાધર તેમની ઉપર મોહિત થઈ ગયો. તેણે ભમરાનું રૂપ ધારણ કર્યું અને સાધ્વી સુજ્યેષ્ઠાની યોનિમાં પોતાનું વીર્ય સ્થાપન કર્યું. સાધ્વી ગર્ભવતી થયા. લોકો નિંદા કરવા લાગ્યા, ત્યારે જ્ઞાની ગુરુભગવંતે સત્ય હકીકત જણાવી, તેમને નિર્દોષ જણાવ્યા. કાળક્રમે તેમને સત્યકી નામના પુત્રને જન્મ આપ્યો. ઉપાશ્રયમાં મોટા થતાં થતાં તે અગિયાર અંગનો જ્ઞાતા થયો. શ્રીમતી સુજ્યેષ્ઠા સુંદર સંયમનું પાલન કરતાં તીવ્ર તપશ્ચર્યા કરી કર્મ ખપાવી મોક્ષે ગયા.
“હે સુજ્યેષ્ઠાજી ! આપને હૃદયપૂર્વક વંદના કરતાં વિનવીએ કે, અમારામાં પણ તમારા જેવા વૈરાગ્ય અને કર્મ ખપાવવાનો ઉલ્લાસ પ્રગટાવજો.”
૨૮. (૭૨) મિવદ્ - મૃગાવતી
ચેડા રાજાની પુત્રી, શતાનિક રાજાની પત્ની તથા ઉદયન રાજાની માતા હોવા છતાં પણ સાંસારિક સંબંધે પોતાની ભાણેજ ચંદનબાળાજીને ગુરુ તરીકે સ્વીકારીને તેમનો ઠપકો સાંભળવો એ કાંઈ સહેલી વાત નથી. તે માટે તો અભિમાનને નાથવો પડે. સરલતા અને નમ્રતા કેળવવી પડે. આર્યા મૃગાવતીજીએ આ જ ગુણોને અત્યંત આત્મસાત્ કર્યા હતા અને માટે જ તેઓ સાચાં શિષ્ય બની શક્યાં.