________________
૧૯૦
-
સૂરસંવેદના-૫
,
“હે પદ્માવતી રાણી ! આપત્તિના સમયમાં દીન કે હતાશ . બન્યા વગર આપે ધર્મનો આશરો લીઘો, લીઘેલા સંયમને અખંડ રીતે પાળવા પુત્ર સ્નેહનો પટ્ટો ત્યાગ કર્યો. ઘન્ય છે આપની નિસ્પૃહતા અને નિર્મમતાને આપને વંદન કરી આપના
જેવા થવા પ્રાર્થના કરીએ.” ૨૪. (૬૭) સંન - શ્રીમતી અંજનાસુંદરી
વીર હનુમાનની માતા અંજનાસુંદરીના નામ સાથે કર્મની વિચિત્રતા અને વિપરીત પરિસ્થિતિઓમાં તેઓશ્રીએ રાખેલી સ્થિરતા, ધીરતા, ગંભીરતા સહજ ઉપસ્થિત થઈ જાય છે..
મહાસતી અંજના મહેન્દ્રરાજાની પુત્રી હતાં. તથા પ્રફ્લાદરાજાના પુત્ર પવનંજય તેમના પતિ હતાં. લગ્નના દિવસથી જ પવનંજયે ખોટા શકથી. અંજનાનો ત્યાગ કર્યો હતો. અનેકવાર પ્રયત્ન કરવા છતાં પવનંજયના વર્તાવમાં કોઈ ફરક નહોતો પડ્યો. ૨૨ વર્ષ સુધી આ જ ક્રમ ચાલ્યો. એકવાર પવનંજય યુદ્ધમાં જતા હતા. અંજનાસુંદરી તેમને સારા શુકન આપવા દહીંની વાડકી લઈને ઊભાં'તાં. અંજનાને જોતાં જ પવનંજય ગુસ્સે થઈ ગયા. ગામના લોકો વચ્ચે વાડકીને લાત મારી અને અંજનાને હડસેલી તેઓ આગળ વધ્યા. અંજનાની સખી કહેવા લાગી કે, તારો પતિ તો મૂર્ખા છે, કોઈ વાંક વિના આવું તે કરાતું હશે ?
અપમાન, તિરસ્કાર, ધિક્કાર થવા છતાં પણ અંજના સતી કહે છે કે, “મારા પતિનો કોઈ દોષ નથી - દોષ મારા કર્મનો છે. કેવી હશે તેમની કર્મ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા કે આટલી સ્વસ્થતાથી ગામ વચ્ચે થયેલું અપમાન પણ જીરવી શક્યાં, ન કોઈનો વાંક કાઢ્યો કે ન આર્તધ્યાન કર્યું.
યુદ્ધની વાટે પવનંજયે એક ચક્રવાકીને તેના પતિ માટે ઝૂરતી જોઈ. તે જોતા જ તેમને અંજના યાદ આવી. આકાશમાર્ગે તેઓ અંજના પાસે આવ્યા. રાત આખી અંજના સાથે વિતાવી. સવારે પરત ફરતા હતા ત્યારે અંજનાએ કહ્યું કે પ્રાણનાથ ! આપ આવ્યા છો તેની કોઈને ખબર નથી મને ગર્ભ રહેશે તો હું જવાબ શું આપીશ ?” તેથી પવનંજય તેની મુદ્રિકા આપી પુનઃ યુદ્ધમાં ગયા.
અંજનાને ગર્ભ રહ્યો. વાત વહેતા વહેતા અંજનાના સાસુ-સસરા સુધી પહોંચી. તેઓ જાણતા હતા કે તેમનો પુત્ર પવનંજય તો અંજના સામું જોતો પણ નથી. તેથી તેમણે અંજનાને વ્યભિચારી માની અને કર્મની વિચિત્રતાથી ગર્ભવતી અંજનાને