________________
ભરફેસર-બાહુબલી સજઝાય
૧૮૧
૪. (૧૭) મયરે - શ્રીમતી મદનરેખા. રૂપરૂપના અંબાર અને ગર્ભવતી એવાં મદનરેખાજીના ખોળામાં, જેમના પેટમાં ખંજર ભોંકાયેલ છે તેવા પતિ યુગબાહુનું માથું છે. લોહીની ધાર વહી રહી છે. ક્યારે પતિનું પ્રાણપંખેરું ઊડી જાય તે ખબર નથી. ખૂની દિયર ક્યારે આવી લાજ લૂંટી લે તે કહેવાય નહિ... છતાં મહાસતી સ્વસ્થ ચિત્તે, ગભરાટ કે દીનતા વિના, પતિને નિર્ધામણા કરાવી રહ્યા છે. તેમને પોતાની ચિંતા નથી પણ ક્યાંય મારા પતિ કષાયગ્રસ્ત બની પોતાનો ભવ ન બગાડી દે તેની અપાર ચિંતા છે. તેઓ પતિને કહે છે તમે ક્યાંય મનમાં તમારા ભાઈ પ્રત્યે દ્વેષ ન લાવશો. જે થયું છે તે તમારા જ કર્મથી થયું છે. તેમાં કોઈનો દોષ નથી. મદનરેખાજીએ પતિને ચતુર્શરણગમન, સુકૃતની અનુમોદના અને દુષ્કતની ગહ આદિ રૂપે અંતસમયની સુંદર આરાધના કરાવી. જેના પરિણામે તેમના પતિ સમાધિમય મૃત્યુને વરી દેવ થયા.
પતિને અદ્ભુત સમાધિ આપ્યા પછી દિયરથી બચવા ગર્ભવતી મદનરેખાજી ત્યાંથી નાસી છૂટ્યાં. જંગલમાં તેમણે એક પુત્રને જન્મ આપ્યો. જે મિથિલા નરેશ નમિરાજ બની પ્રત્યેક બુદ્ધ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયો. જંગલમાંથી મદનરેખાજીને એક વિદ્યાધર નંદીશ્વરદ્વીપ લઈ ગયો. થડા વખત પછી તેમણે દીક્ષા લીધી. કાળક્રમે તેઓ કર્મ ખપાવી મોક્ષે ગયા.
“હે સતી ! નીડરતાપૂર્વક સ્વજનની હિતચિંતા કરવાનો ગુણ
અમને પણ પ્રદાન કરો.” ૫. (૧૮) મયંતી – મહાસતી દમયંતી પ્રભુ ભક્તિના દઢ સંસ્કારો, આપત્તિમાં અદીનતા, સદાચાર, દઢ સમ્યક્ત આદિ ગુણોથી મહાસતી દમયંતીનું અંતર શોભતું હતું; તો પૂર્વભવમાં અષ્ટાપદ ઉપર ૨૪ પરમાત્માઓના તિલક બનાવી બાંધેલા પુણ્યથી તેમનું ભાલ સ્વયં પ્રકાશિત સૂર્ય જેવા દેદીપ્યમાન તિલકથી શોભતું હતું.
ભીમરાજા અને પુષ્પવતીરાણીનાં સુપુત્રી તેઓ નિષધપતિ નળરાજાના રાણી હતા. ભાઈના આગ્રહથી જુગાર રમતાં નળરાજા રાજ્ય વૈભવ આદિ સર્વ હારી ગયા હતા. દમયંતી સાથે પહેરે કપડે વનમાં જવાનો વારો આવ્યો. દમયંતીને આનું જરા પણ દુ:ખ નથી. આર્યપત્નીની જેમ તે પતિને અનુસરતી વનમાં ગઈ. રાત્રિનો સમય હતો. રાની પશુઓના ભયાનક અવાજો સંભળાતા હતા. તેવામાં દૂર એક તાપસનો આશ્રમ નજરે ચઢ્યો. નળરાજા તો આશ્રમમાં જવા તૈયાર થઈ